درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/مفاهیم32 /مفهوم شرط28

○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۴۲۶س۱۰

- مفهوم شرط (۲۸)

الف. ربما یقال :

یک. اطلاق سبب با انضمام حکم عقل به استحاله اجتماع دو حکم متماثل در وجود واحد از طبیعت، اقتضای تعدد وجود و رفع ید از اطلاق متعلق جزاء دارد.

دو.‌ چنین نیست که با مجرد اطلاق سبب، از اطلاق متعلق جزاء رفع ید شود تا آنکه اشکال شود که مرجحی بر تقدیم اطلاق سبب بر اطلاق جزاء وجود ندارد.

سه. اگر با اطلاق متعلق جزاء در یک دلیل، از اطلاق سبب در دلیل دیگر رفع ید شود، لازم می‌آید که وجوب در دلیل دوم هیچ‌گاه فعلی نشود و در نتیجه حکمی نیست تا آنکه گفته شود متعلقِ آن مطلق است یا مقید.

ب. و فیه :

یک. هیچ یک از این دو شرط ، متعین برای سابقیت و دیگری برای لاحقیت نیست تا آنکه مجالی برای فعلیت وجوب سبب دوم نباشد.

دو. بلکه با اطلاق متعلق جزاء، هر یک از دو سبب، مقید به عدم سبق سبب دیگر است.

سه. پس هر یک از دو سبب، قابلیت سبق دارد.

چهار. پس حکم مترتب بر هر یک از دو سبب، قابلیت فعلیت دارد.

پنج. پس صحیح است که متعلق هر یک از دو حکم تعیین شود که مطلق است یا مقید.