درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/مفاهیم44 /مفهوم شرط40

○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۴۳۰پاورقی۱

- مفهوم شرط (۴۰)

۱. کشف وجوودی از وجود دیگر به یکی از سه وجه زیر است:

الف. کشف علت و ملزوم از معلول و لازم

دو. کشف معلول و لازم از علت و ملزوم

سه. کشف یکی از دو متضایف از دیگری

۲. مقتضای وجه اول ، تعدد مسبب است در حالیکه مفروض تصور طریقی است که اقتضای وحدت مسبب را داشته باشد.

۳. وجه دوم و سوم اقتضای وحدت مسبب را دارند.

۴. وجه دوم و سوم گرچه معقول‌اند ولی تطبیقِ آنها بر اسباب شرعی در مقام نادرست است.

۵. اگر اسباب شرعی لازمِ حکم و علت حکم ، باشند لازم خواهد آمد که با تحقق حکم و علت حکم - به مقتضای لازم اول- ، همه لوازم آن حکم تحقق یابند - چرا که وجود ملزوم منفکّ از وجود لوازمِ خود نیست - . التالی باطل وجداناً فالمقدم مثله.

۶. اگر اسباب شرعی، مضایف حکم باشند، لازم خواهد آمد که با فعلیت حکم - به مقتضای سبب اول - ، همه آن اسباب فعلی باشند - چرا که دو متضایف، به لحاظ قوه و فعلیت متکافی‌اند -. التالی باطل وجداناً فالمقدم مثله.