درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/مفاهیم47 /مفهوم شرط43

○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۴۳۳تعلیقه۲۷۲س۵

- مفهوم شرط (۴۳)

۱. آخوند ره: اگر متعلق حکم در جزاء قابل تعدد نبود:

الف. اگر مسبب قابل تاکد نبود، چاره‌ای جز تداخل اسباب نیست.

ب. اگر مسبب قابل تاکد بود، چاره‌ای جز تداخل در مسبب نیست.

۲. محقق اصفهانی ره:

یک. اگر حکمِ متعلقی که قابل تعدد نیست، قابل شدّت باشد، تداخل اسباب در حکم متاکد، اشکالی ندارد.

دو. اگر آن حکم، قابل شدّت نباشد، تداخل اسباب (استناد اثر واحد به متعدد) مشکل است .

۳. استناد اثر واحد به جامع حقیقی با الغاء خصوصیات (ممیزات)، خالی از تحصیل است زیرا قطع نظر از لوازم، موجب اتحاد متعدد در وجود خارجی نمی‌گردد اگرچه جامعی مفهومی از آن دو انتزاع شود، چرا که وجودِ آن جامع، به نحو کثرت است نه وحدت.

۴. نگاه وحدت شخصی وجود (با الغاء حدود و ملاحظه وجود بما هو و عدم تخلل غیر وجود در وجود)، در مقام جاری نیست زیرا :

الف. اگر به طور مثال، دو فرد از آتش لحاظ شود، پس میان دو آتش، غیری لحاظ شده است.

ب. اگر آن دو فرد لحاظ نشود، پس نه آتشی و نه سببی و مسببی لحاظ شده است بلکه جز وجود چیزی ملحوظ نیست.

۵. استناد اثر واحد به واحد الاجتماع (واحد اعتباری) فاسد است زیرا وحدت اعتباری، دارای اثر حقیقی و عینی نیست.

۶. صورت جسمی، نسبت به هیولای اولی، شریک علّت نیست بلکه شرط است و علّتِ آن ، جوهر قدسی مفارق است.

۷. وحدت عمومیِ هیولی، با واحد بالعدد (جوهر قدسی مفارق) ؛ محفوظ است.