درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/مفاهیم52 /مفهوم وصف3

○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۴۳۷تعلیقه۲۷۵

- مفهوم وصف (۳)

۱. آخوند ره : در نگاه قائل به مفهوم وصف، شرط دلالت بر مفهوم آن است که وصف وارد مورد غالب نباشد، فافهم.

۲. وجهِ "فافهم":

یک. ملازمه غالبیِ قید، موجب صرف ظهورِ آن در تقیید - که مساوق با مفهوم است - نیست.

دو.‌ مجرد دلالت قید بر خصوصیت و دخالت در موضوع حکم - بدون فهمیدنِ انحصار از آن - اقتضای مفهوم ندارد.

در تعلیقه ۲۷۳ تقریبی برای اقتضای مفهوم بیان شد.

۳. توهم : غلبه موجب انصراف مطلق است. پس تقیید به قید غالب، همچون تقیید به وصف مساوی است که مفهوم ندارد.

۴. پاسخ:

یک. غلبه در قیدی که در مورد غالب وارد شده، غلبه خارجی است. غلبه خارجی موجب انصراف مطلق به غالب نیست.

دو. انصراف مطلق، قید غالب را همچون وصف مساوی قرار نمی‌دهد زیرا امکان ثبوت موصوف در فرد نادر وجود دارد.

سه. التزام به انصراف مطلق (در فرضی که قید وارد مورد غالب است)، مخالف با مشهور (عدم تقیید مطلق با قیدی که وارد مورد غالب است) است چرا که عدم تقیید در نگاه آنان، کاشف از ابقای اطلاق مطلق و عدم انصراف مطلق در نگاه آنان است.