درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/عام و خاص7 /حجیت عام مخصص در باقی1

○ نهایه‌الدرایه

ج۲ص۴۴۹تعلیقه۲۸۹

- عام و خاص۷/ حجیت عام مخصَّص در باقی۱

۱. آخوند ره: در تخصیص منفصل، اراده واقعی خاص، مستلزم استعمال عام در خاص نیست بلکه عام در عموم استعمال شده است به غرض قاعده.

۲. محقق اصفهانی ره در توضیح کلام آخوند ره: یعنی از باب جعل قاعده و اعطای حجت به مکلف بر باقی در ظرف ورود تخصیص.

۳. تقریب دیدگاه آخوند ره :

یک. آخوند ره بر آن است که انشاءات شارع متقوّم به اراده و کراهتی است که در نفس شریف نبوی و ولوی - علیهما آلاف التحیه و الثناء - منقدح می‌شود.

دو. حجیت، وصفِ کاشف از اراده جدّی است نه وصفِ منکشف (اراده جدّی).

سه. همچنانکه مولا می‌تواند انشاء به داعی جعل داعی کند و اثر تحریک عبد بر آن مترتب شود، همچنین می‌تواند انشاء به داعی اعطای حجت نسبت به تمام افراد عام کند و آن اثر بر آن مترتب شود.

چهار. انشاء به داعی اعطای حجت، به اعتبار کاشفیت از اراده جدّی و حجیتِ این کاشف و ظهور، حاملِ عبد بر فعل است.

پنج. در فرض قیام کاشف اقوی، کاشف اضعف، به مقدار مزاحمت از حجیت ساقط می‌گردد.

۳. دیدگاه محقق اصفهانی ره در مساله:

یک. انشاءات شارع، متقوّم به اراده تشریعی نیست.

دو. حجیت به لحاظ کاشفیت انشاء از داعی بعث جدّی است.

سه. انشاء واحدی که به موضوع متعدد تعلق گرفته است، از آنجا که به داعی جعل داعی است، این انشاء نسبت به هر یک از افراد، منشاء انتزاعِ بعث حقیقی خواهد بود.