درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/عام و خاص15 /اجمال مخصص3

○ نهایه‌الدرایه

ج۲ ص۴۵۶ تعلیقه۲۹۳

- عام و خاص۱۵/ اجمال مخصص۳

۱. حکم عام، حکمی جهتی نیست بلکه حکمی فعلی است.

۲. این حکم فعلی کاشف از عدم منافات میان صفتی از صفات افراد عام با حکم عام است.

۳. مخصِّص (لفظی و لبّی) کاشف از منافات است.

۴. مخصّص لفظی، کاشف از وجود منافی نیز خواهد بود.

۵. مخصِّص لبی، کاشف از وجود منافی نخواهد بود.

۶. مجرد عدم کشف مخصِّص لبّی از وجود منافی، مصحّح تمسک به عام در شبهه مصداقیه مخصص نخواهد بود زیرا مانعی که مشترک میان لفظی و لبی است تحقق دارد.

۷. آن مانع عبارت است از : تردد میان دخول و خروج همراه با عدم دلالت عام بر دخول فرد مشتبه.

۸. صرف عدم قیام مولا در مقام بیان منافات و وجود منافی در مخصِّص لبّی، نافع در تمسک به عام در شبهه مصداقیه مخصص نیست زیرا :

الف. اکتفای مولا در اثبات منافات، به مخصّص لبی صحیح است.

ب. اکتفای مولا در عدم صحت استدلال به عام، به تردد مزبور صحیح است.

۹. توهم:

الف.خروج در مخصص لبی، به حکم عقل است.

ب. خصوصیت در حکم عقلی، حیثیت تعلیلی برای خروج است نه حیثیت تقییدی و عنوان برای فرد خارج .

ج. در فرد مشتبه، شک در تحقق علّت برای خروجِ آن از حکم عام است.

۱۰. پاسخ توهم: حیثیت تعلیلی در احکام عقلی، حیثیتی تقییدی خواهد بود.