درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/عام و خاص19 /اجمال مخصص7

○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۴۶۰س۱تعلیقه۲۹۵

- عام و خاص۱۹/اجمال مخصص۷

۱. آخوند ره: با اصل موضوعیِ "عدم تحقق انتساب میان این زن و قریش"، عنوانِ " زنی که میان او و قریش انتساب نیست" تحقق می‌یابد. این عنوان داخل در عنوان عام و محکوم به حکم عام خواهد بود.

۲. اشکال:

یک. اصل موضوعی مزبور، منقّح موضوعِ حکم عام نیست چرا که مفروض، صدق عنوان عام بر فرد مشتبه است و کلام در شبهه مصداقیه مخصص است نه شبهه مصداقیه‌ی خود عام.

دو. نیاز به اصل موضوعی مزبور، از جهت فراغ از حکم خاص با نفی عنوان خاص خواهد بود.

سه. اصل مزبور، نافیِ وجود محمولیِ انتساب است.

چهار. اگر ملحوظ در عنوان خاص، وجود محمولی انتساب می‌بود، اصل مزبور، نافیِ عنوان خاص می‌بود.

پنج. ملحوظ در عنوان خاص، وجود رابطِ انتساب است.

شش. با نفی وجود محمولی انتساب، وجود رابطِ آن، نفی نمی‌گردد.

هفت. نفی وجود رابط انتساب، ملازم با نفی وجود محمولی انتساب است زیرا عدم امکان وجود رابط با نفی وجود محمولی؛ در نگاه عقل بدیهی است.

هفت. بنابراین، اصلِ نافیِ وجود محمولی انتساب، مثبتِ نافی وجود رابط انتساب خواهد بود.

۳. پاسخ از اشکال:

یک. غرض از اصل مزبور، نفی عنوان خاص بدون واسطه نیست.

دو. غرض از اصل مزبور، احراز عنوانی که مضاد با عنوان خاص - در حکم - است خواهد بود.

سه. حکم عام بر این عنوان مضاد، ثابت خواهد بود.

چهار. ثبوت حکم عام، موجب نفیِ ضدِ آن (یعنی حکم خاص) خواهد شد.