درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/عام و خاص20 /اجمال مخصص8

○ نهایه‌الدرایه

ج۲ص۴۶۰س۱۴تعلیقه۲۹۵

- عام و خاص۲۰/اجمال مخصص۸

۱. اشکال:

یک. در ناحیه عنوان خاص، وجود رابط ماخوذ است.

دو. نقیضِ " الوجود الرابط "، عدمِ آن است نه " العدم الرابط ".

سه. وجود رابط، مسبوق به عدم است ولی عدم رابط مسبوق به عدم نیست.

چهار. پس با اصل میتوان نفی عنوان خاص کرد.

۲. پاسخ:

یک. برای نفی حکم خاص، باید نفی عنوان خاص از این زن شود.

دو. نفی عنوان خاص از او ، در صورتی است که " لیست قرشیهً " بر او صدق کند.

سه. پس باید عدم رابط بر او صدق کند.

چهار. عدم رابط، حالت سابق ندارد.

۳. اشکال:

یک. ذات قید (یعنی عدم انتساب) قابل استصحاب است.

دو. تقید به این قید نه وجدانی است و نه تعبدی.

سه. اگر در نفی حکم خاص و نفی عنوان خاص، صدقِ عدم الرابط لازم باشد پس صرف احراز قید بدون تقید نافع در نفی مزبور نخواهد بود.

۴. پاسخ:

یک. تقید به معنای ارتباط عدم با مقید، لازم نیست.

دو. تقید به معنای عدم وجودِ "انتساب به قریش" برای این زن ، متیقن سابق است. پس قابل استصحاب است.

سه. اضافه‌ی این عدم به زن موجود، در ظرف ترتب حکم (تعبد استصحابی) است نه در ظرف یقین.

۵. تحقیق:

یک. در کلام اخوند ره، نفی حکم خاص به واسطه اثبات حکم عام شده است.

دو. حکم عام در صورتی ثابت خواهد بود که با اصل عنوانی که دخیل در موضوع حکم عام است احراز شود.

سه. با تعبد به آن موضوع به مقتضای استصحاب، تعبد به حکمی عمومی (مماثل با حکم عام) صورت خواهد گرفت.

چهار. عناوین باقی در عام، دخیل در موضوع حکم عام نیست.

پنج. پس هیچ یک از این عناوین مورد تعبد استصحابی نیست تا آنکه تعبد به حکمی عمومی (حکمی مماثل با حکم عام) لازم آید.