درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/عام و خاص21 /اجمال مخصص9

○ نهایه‌الدرایه

ج۲ص۴۶۱س۱۰تعلیقه۲۹۵

- عام و خاص۲۱/اجمال مخصص۹

۱. در نگاه آخوند ره، با اصل موضوعی، عنوانی از عناوین باقی در عام احراز شده و حکم عام ثابت گشته و ضدِّ آن (یعنی حکم خاص) نفی ‌میشود.

۲. پس مرحوم آخوند ره ناظر به مدلول مطابقی دلیل عام (یعنی ثبوت حکم عام) و تضاد میان حکم عام و حکم خاص خواهد بود.

۳. اشکال محقق اصفهانی ره: عناوین باقی در عام، دخیل در موضوع حکم عمومی نخواهند بود.

۴. محقق اصفهانی ره : وجهی دیگر در نفی حکم خاص بدون لزوم اشکال مزبور :

یک. عام؛ دلالت مطابقی بر وجوب اکرام علماء دارد.

دو. عام؛ دلالت التزامی بر عدم منافاتِ عناوین افراد عام - غیر از عنوان خارج در مخصص منفصل - با حکم فعلی عام دارد.

سه. پس مدلول التزامیِ عام عبارت از نفی هر حکم منافی با عام از عناوین باقی در عام خواهد بود.

چهار. با اصل موضوعی، یکی از این عناوین باقی، احراز می‌شود.

پنج. با احراز آن، حکم منافی با عام (یعنی حکم خاص) نفی می‌شود. یعنی نقیض حکم خاص ثابت خواهد بود.

شش. نفی حکم خاص از آن عنوان، در این وجه بدون اثبات حکم عام خواهد بود و الا اشکال مزبور لازم خواهد آمد.

هفت. پس در این وجه، نظر به مدلول التزامی عام و مناقضه میان حکم خاص و عدمِ آن خواهد بود.