< فهرست دروس

درس شوارق - استاد حشمت پور

95/07/06

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: اشكالات مذهب سوم

بحث درمذهبِِِِِ سوم درعلم قبل از ايجاد الهي به ماعدا داشتيم كه گفتند ذات الهي علم اجمالي به جميع اشياست با تمام خصوصيات شان.

اشكال: ذات الهي يا صورت واحده اولا مباين با اشياست وثانيا با همه ي اشيا نسبت مساوي دارد، چگونه مي تواند تمام اشيا را با خصوصيات شان نشان دهد.

توضيح مطلب: درسه فرض علم الهي به جميع اشيا با تمام خصوصياتش خواهد بود: يكي اينكه اشيا موجود باشد وحق تعالي به آنها علم حضوري داشته باشد؛ دوم اشيا موجود نباشد ولي صورتي از تك تك اشيا درنز الهي موجود باشد، حال يا مرتسم درذات الهي چنانكه مشاء مي گويند ويا درتعين ثاني چنانكه عرفا قائل اند؛ سوم اشيا موجود نباشد ولي وجود برتر آنها موجود باشد، كه همان ذات الهي است طبق بيان صدرا وعلم الهي به اشيا علم اجمالي درعين كشف تفصيلي است. اما درغير اين سه صورت چگونه حق تعالي علم به جميع موجودات با تمام خصوصيات شان داشته باشد، آنهم وقتي كه اولا قائل باشيم صورت واحد ويا ذات الهي مباين با جميع اشيا است وثانيا صورت واحد به جميع اشيا نسبت يكسان دارد؟

ان قلت: مي شود ذات الهي به نحو لف همه ي اشيا را داشته باشد، ولذا علم الهي به ذاتش علم به جميع اشيا با تمام خصوصياتش هم است.

قلت: طبق مبناي مشاء كه تشكيك خارجي را قبول ندارند، بلكه وجودات را حقايق متباين مي داند وجو اشيا به نحو لف درذات الهي موجب تكثر درذات الهي مي شود كه باطل است.

اشكال دوم: بحث درعلم الهي قبل از ايجاد است، درصورتي كه به يكي از سه وجهي فوق علم الهي را بيان نكيم، بلكه قائل به تباين موجودات باشيم، لازم مي آيد كه معدومات صرف تمايز داشته باشند، واين باطل است.

متن: و أُورد على هذا المذهب أنّه كيف يتصور يتميّز بصورة واحدة[:بواسطه ي يك صورت] مباينة لحقائق مختلفةٍ تلك الحقائقُ المختلفة في نظر العالم[:متعلق يتميّز]؟! و هل هذا إلّا تمايز المعدومات الصرفة[:كه نه خودشان وجود دارد ونه صورت شان]؟

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo