موضوع: خارج قواعد فقهیه/ قاعده قاعده لزوم العمل علی وفق الاحکام الولائیه/

قاعده لزوم العمل علی وفق الاحکام الولائیه

از قواعد فقهیه که کاربرد گسترده در فقه ولایی دارد، بیش از نصف مصوبات شواری نگهبان بر اساس این قاعده است. قاعده« لزوم العمل علی وفق الاحکام الولائیه» اگر ولی فقیه حکم و دستور را صادر کرد، عمل بر طبق آن لازم است. پرداخت مالیات طبق احکام اولیه لازم نیست( خمس و زکات واجب است) ولی اگر ولی فقیه پرداخت مالیات را واجب بداند باید آن را پرداخت کرد ( امام راحل و رهبری پرداخت مالیات را واجب می دانند) عوارضی که شهرداری ها و دهداری ها می گیرند مشروعیت دریافت عوارض بر اساس حکم ولائی لازم است. بسیاری از احکامی که در کشور در حال اجراء است احکام ولایی هستند و احکام ولائی لازم الاجراء است. پس در عرصه شهر سازی، در عرصه عوارض، در عرصه روابط خارجی و داخلی ودر عرصه های نظامی احکام ولائی محور است اینها براساس پذیرش مبنای ولایت فقیه است.

الف- بر اساس مبنای پذیرش ولایت مطلقه فقیه- مرحوم نراقی و امام راحل بر این باور بودند- از ابعاد ولایت فقیه تمام اختیاراتی که معصوم به جهت مقام امامت است یعنی امام معصوم جانشین پیامبر است و لایت پیامبر به امامان سپس به ولی فقیه منتقل می شود. البته حیثیت های اختصاصی مانند معصوم بودن و علم غیبت داشتن به ولی فقیه منتقل نمی شوند و فقط به امام معصوم بعدی منتقل می شود پس ولایت فقیه عصمیت، علم غیب و ولایت تکوینی ندارد امام معصوم چون جانشین پیامبر است بعد از امام معصوم در عصر غیبت به ولی فقیه منتقل می شود.

شئون پیامبر

برای پیامبر سه شأن و جایگاه گفته شده است:

یک- بیان گر دین است، ابعاد و احکام دین را بیان می کند و بر مردم می رساند

دو- قضاوت او نافذ است اگر پیامبر قضاوت کند باید در برابر قضاوت او تسلیم بود« فلا و ربک لا یومنون حتی یحکوک فیما شجر بینهم ثم لا یجدوا فی انفسهم حرجا مما قضیت و یسلموا تسلیما»[1] زیل آیه شریفه روایت نقل شده است، اگر مومن در قلب خود نسبت به قضاوت پیامبر منکر باشد، مشرک خواهد بود.(تفسیر نور الثقلین) بنابراین نفوذ قضاوت پیامبر از مسلمات بدون تردید جهان اسلام است.

سه- پیامبر حاکمٌ سائسٌ و حاکم و رهبر جامعه است بر این اساس پیامبر در زمان خود کارهای رهبری کرد. مثلا جماعتی را بر جمع اوری مالیات فرستاد، افرادی را به عنوان رئیس قبیله و مشابه آن نصب کرد، کسانی به عنوان قاضی به جاهایی مانند یمن فرستاد این اقدامات حکومتی است و از بدیهیات تاریخ پیامبر است. مانند نامه نوشتن به خسرو پیروز و در مقابل خسرو پیرویز اهانت به نامه پیامبر کرد و آن را پاره کرد پیامبر او را نفرین کرد«مزق الله ملکه»، به پادشاه روم نیز نامه نوشت در متن نامه به پادشاه روم گفت«اسلم تسلم» این موارد قابل انکار در زندگی پیامبر نیست همه این موارد از جایگاه حکومتی پیامبر است.

معرفی کتاب: التراتیب الاداریه نوشته عبد الحی کتانی است. المکاتیب النبویه، نوشته آیت الله احمدی میانجی، مفصل ترین کتابی که نامه های پیامبر را جمع آوری کرده است

با ملاحظه این دو کتاب و کتاب های دیگر روشن می شود که پیامبر حاکم و رهبر بود مردم نیز بر او باور داشتند مانند کاری که پیامبر درباره سمرة بن جندب در کند نخل او از خانه انصاری انجام داد از جایگاه رهبری بود« اذهب و اقلعها و اضرب بها وجه صاحبها» این روایت مستند قاعده لاضرر است عامه و خاصه این روایت را نقل کرده اند. مالیکت بر نخل برای سمرة بود ولی چون پیامبر دید این مالکیت به ضرر انصاری است با جایگاه حکومتی دستور به کند آن دادند.