موضوع: قواعد فقهیه/ قاعدة لزوم العمل علی وفق الاحکام الولائیه/

همچنانکه احکام الهی مانند نماز و روزه که پیامبر از طرف خداوند به مردم ابلاغ می کند واجب است انجام احکام ولائی مانند دستور به بسیج به جبهه جهاد نیز واجب است لذا کسی نمی تواند بگوید به دلیل الناس مسلطون علی انفسهم رفتن و نرفتن به جبهه اختیاری او است چون النبی اولی بالمومنین من انفسهم، پس تخلف از دستور و حکم ولائی پیامبر جرم و گناه است. در جنگ تبوک که تا مدینه فاصله زیادی دارد و مرز ترکیه کنونی است ، روم شرقی بود در فصل خرما پزان بود و اوج تلاش منافقین بود مسلمانان به جنگ تبوک رفتند گرچه جنگی صورت نگرفت ولی امتحان بود برای تعدادی که مشخص شود چه کسی مرد است و چه کسی نامرد است. پیامبر خیلی نگران مدینه بود منافقین در غیاب پیامبر با توجه به تشکلی که داشتند توطئه کنند لذا امام علی علیه السلام را جای خود در مدینه گذاشت. امام علی از پیامبر درخواست کردند که در رکاب پیامبر به جنگ تبوک برود پیامبر در اینجا و از جمله جاهایی است که پیامبر در حق امام علی علیه السلام فرمودند «انت من بمنزلة هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی» بخاطر خطری که پیامبر از ناحیه منافقین احساس می کرد امام علی را جانشین خود در مدینه قرار داد. اما سه نفر که در تاریخ ثبت کرده است به جنگ تبوک نرفتند پیامبر آنها را منزوی کردند. دستور دادند کسی با آنها سخن نگوید حتی با فرزندان و همسران انها حرف نمی زدند. در پیشگاه خداوند با هم توبه کردند اما توبه آنها پذیرفته نشد به صورت جداگانه هر کدام درخواست توبه کردند و بعد از مدتها توبه آنها پذیرفته شد.

وَ عَلَى الثَّلاَثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُوا حَتَّى إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَ ضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنْفُسُهُمْ وَ ظَنُّوا أَنْ لاَ مَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلاَّ إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ﴿118﴾[1]

در تنگنای شدید قرار گرفتند و خود آنها هم نفسا در تنگنا قرار گرفتند. توبة العبد واقع بین توبتین من الله یکی توفیق توبه از خداوند است این توبه الله الی العبد است، بعد از آن عبد توبه می کند بعد از توبه او خداوند توبه او را می پذیرد این توبه دوم خداوند از عبد که از او می پذیرد. آیه به اقتدار حکومتی دلالت می کند. در قاهره علی عبدالرزاق و در ایران آقای بازرگان که سروش یکی از اتباع بازرگان است می گوید انبیاء فقط برای آخرت آمده اند و ظیفه آن فقط آخرت است در حالی که آیه شریفه حکومتی است می گوید در قرآن یک آیه حکومتی نداریم در حالی که همه آیات سوره توبه حکومتی است داستان حضرت یوسف همه سوره یوسف حکومتی است. و به نظر می آید چنین طرز تفکری جریان فاسد فرهنگی که لائیک را برنامه ریزی شده انجام می دهد.

سیره حکومتی و ولائی امام علی علیه السلام

شیعه و سنی متفق هستند که احکام خوارج را امام علی علیه السلام آموخت مثلا احکام القرآن جساس و احکام القرآن ابن عربی و آیات الاحکام کنزالعرفان فی فقه القرآن و زبدة البیان فی احکام القرآن و مسالک الافهام برای فاضل جواد و فقه القرآن برای مرحوم راوندی متفق هستند اگر امام علی احکام خوارج را یاد نمی داد مسلمانان احکام آنها را نمی دانستند. خارجی کسی است که علیه امام شورش کند.

امام علی در جنگ جمل بگونه ای عمل کرد و در جنگ صفین به گونه دیگر عمل کرد. در جنگ جمل فرمود هر کس فرار کرد او را تعقیب نکند و مجروحین آنها را درمان کند ولی در جنگ صفین فرمودند فراریان را تعقیب و مجروحین را بکشید. پس این حکمی است درباره خوارج که امام علی انجام دادند. خوارج دو گروه هستند یک گروه دارای فئه و تشکیلات دارند این ها را باید کشت فراریان را باید تعقیب کرد به این جهت که باید نیروی چنین دشمنی را کم کرد این متن فقه و دین است. ولی شورش گرانی که عقبه ندارد مانند شورش گران جنگ جمل چنین بودند لذا فراری آنها نمی تواند کاری کند لذا امام دستور دادند آنها را تعقیب نکنند مجروح آنها را باید مداوا کرد.

امام علی در صفین و جمل اجازه اسیر گرفتن را نداد در پاسخ به اعتراض اصحاب فرمودند یکی از اسراء عایشه است ایکم یاخذ عایشه فی سهمه، امام علی علیه السلام به بیست زن فرمودند لباس مردانه بپوشند عایشه از این اقدام با خبر نشد او در مسیر علیه امام اعتراض می کرد همسر پیامبر را همراه مردان فرستاده در حالی نباید علیه امام علی علیه السلام شورش می کرد. قبل از شورش ام سلمه عایشه را نصحیت می کرد که خروج نکندو به دستور قران که فرمود« قرن فی بیوتکن» اما توجه نکرد وقتی عایشه به مدینه رسیند زنها نقاب را برداشتند و عایشه فهمید تحت الحفظ زنان بودن است.

زکات در نقدین و انعام ثلاث و غلات اربع واجب است امام علیه السلام زکات را بر اسب و قاطر واجب کرد. دلیل آن روایت زیر است

وسائل الشيعة؛ ج‌9، ص: 77

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ زُرَارَةَ عَنْهُمَا جَمِيعاً ع قَالا وَضَعَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع عَلَى الْخَيْلِ الْعِتَاقِ الرَّاعِيَةِ- فِي كُلِّ فَرَسٍ فِي كُلِّ عَامٍ دِينَارَيْنِ- وَ جَعَلَ عَلَى الْبَرَاذِينِ دِينَاراً.[2]

روایت صحیحه اعلایی است. زراره و محمد بن مسلم از امام باقر و امام صادق علیه السلام نقل می کنند

دلالت روایت

زراره و محمد بن مسلم می گوید امام علی علیه السلام زکات را بر اسب نجیب و بر قاطر واجب کرد. این حکم امام علی حکم حکومتی است. بزرگی این حکم بر اساس عناوین ثانویه است ولی بر اساس مبنای امام راحل چون حکومت در متن اسلام است براساس عنوان اولی می باشد.