موضوع: قواعد فقهیه/ قاعده میسور/ تطبیقات قاعده

خلاصه جلسه گذشته

کفارات بر چند قسم هستند. برخی کفاره واجب و برخی کفاره مستحب است. کفاره واجب سه قسم است قسم اول کفاره مرتبه قسم دوم کفاره مخیره است مانند کفاره عمدی ماه رمضان عبارت از عتق و صوم ستین یوم و اطعام ستین مسکین است. قسم سوم آمیزه ای زن تخییر و ترتیب است مثلا زن در عزای شوهر و فرزند خود به صورت خود خراش بزند یا گریبان بدراند کفاره اش عبارت عتق بعد از آن اطعام یا پوشاندن ده فقیر و اگر نتوانست این دو را انجام بدهد سه روز روزه بگیرد. کفاره جمع مانند به ناحق و از روی عمد را به قتل برساند فرق نمی کند زن یا مرد یا برده را به قتل برساند باید عتق و صیام و اطعام ستین مسکین و یوم است. کفاره معین، کفارات حج هستند مثلا در حال احرام با همسر خود جماع کند کفاره آن یک شتر است( اگر زن و شوهر با اختیار جماع کنند هر یک شتر کفاره بدهد) کفاره استمناء شتر است و کفاره عطر زدن و بوییدن یک گوسفند است کفاره چیدن ناخن برای هر انگشت یک مد طعام است و اگر در یک مجلس ناخن همه انگشت ها را بچیند کفاره اش یک گوسفند است. کفاره پوشیدن لباس دوخته شده برای مرد. کفاره استظلال در حال حرکت یک گوسفند است. کفاره پوشاندن سر برای مرد یک گوسفند است.

کفاره مستحب مثلا نماز عشاء را تانمیه شب نخواند روز بعد به عنوان کفاره روزه بگیرد برخی گفته اند مستحب و کثیری از فقها واجب دانسته اند.

حال اگر شخصی نتوانست شصت روز روزه کفاره را روز بگیرد آیا می توان به قاعده میسور تمسک کرد و روزه سی روز را بر او واجب دانست یا مثلا اطعام شصت نفر را نمی داند داشته باشد آیا می تواند شصت نفر را اطعام کند؟ این موارد از مصادیق قاعده میسور است. بنابراین اگر کفاره مرتبه باشد می تواند با قاعده میسور به رتبه بعد و هر مقدار که تنوانست باید کفاره را بدهد حتی را اطعام یک فقیر باشد البته باید میسور آن معسور باشد.

اگر در عتق باید رقبه مومنه را عتق کند ولی موجود رقبه کافر باشد آن می تواند کافره را عتق کند با استناد به قاعده؟ اگر مومن بودن قید باشد و میسور آن معسور باشد می تواند کافره با عتق کند اما اگر قید نباشد بلکه ایمان در ماهیت رقبه باشد نمی توان به قاعده استناد کرد.

مصداق سوم: متنجس به بول

اگر نجاست بولی با آب قلیل شسته شود که دو مرتبه معتبر است ولی بیشتر از یک مرتبه نمی تواند بشورد آیا موجب طهارت می شود؟ می توان به قاعده تمسک کرد.