موضوع: الاطعمة والاشربة/یلحق بالخمرموضوعااوحکماکل مسکر /مااسکرکثیره فقلیله حرامٌ

"المسئلة السادسة عشر:یلحق بالخمرموضوعااوحکماکل مسکرجامداکان اومائعا،ومااسکرکثیره دون قلیله ،حرم قلیله وکثیره ولوفرض عدم اسکارها-فی بعض الطباع اوبعض الاصقاع اومع العادة-لایوجب ذلک عدم حرمتها.انتهی"

قلنا:لاخلاف فی انَّه یحرم کل مسکرولولم یسم خمرامتخذامن العنب،والاجماع المحصل والمنقول،قام علیه ونقلنابعض الروایات فی ذلک فی الدروس السابقة،منهاصحیحة عبدالرحمن بن الحجاج عن ابی عبداللَّه(ع)قال(ع):قال رسول الله(ص):الخمر من خمسة العصیر من الکَرم (مو)و النقیع من الزبیب (کشمش)والبتغ من العسل،والمرزمن الشعیروالنبیذمن التمر" [1] [2]

فاطلق علی هذه الاشیاء اسم الخمر،امَّامجازالمشارکتهاله فی الفعل(نسخة بدل،لمشاکلتها)،اوحقیقةاً من حیث انه انماسمی خمرالمخامرته العقل بالسکر،والمعنی موجودٌفی هذه الاشیاء والمعتبرفی التحریم اسکارکثیره فیحرم قلیله حسما لمادة الفسادکماحرم الخلوة بالاجنبیَّة لافضائهاالیه.[3]

والحاق هذه الاشیاء بالخمرفی هذه الصحیحة الحاق موضوعیٌّ لمشاکلتهامع الخمروهذاالالحاق مجازی ٌّوان لوحظ فی هذه الاشیاء مافیه مشترک مع الخمروهومخامرتها للعقل فالاطلاق حقیقیٌّ.

وامّا ما اُلحِقَ باالخمرحکماًفماوردعن الائمة المعصومین فی عدةِ روایاتٍ :قال ابوعبداللَّه (ع) ":حرّم الله الخمربعینهاوحرم رسول الله (ص):المسکرمن کل الشراب فاجازه اللَّه له ذلک"[4]

اقول:الحاق کل مسکرفی الحرمة بالخمرالحاقٌ حکمیٌّ وان لم یصدق علیه الخمرالاصطلاحی المتخذمن العنب ،بلافرق بین کون المسکرجامداًاومایعالانَّ المعیارفی الحکم بالحرمة هوالاسکار.

قال المحقق النراقی:یحرم من الجوامدماکان فیه مسکرا،کالبنج(معجونی است که ازنباتاتی مثل بادنجان می گیرندکه برگهای بزرگ وچسبیده داردوبرای تخدیراستفاده می شودوسمی است)ونحوه من المعاجین المسکره،لان َّکل مسکرحرامٌ اجماعاًفتویاًونصاً".[5]

وقال الشهیدالثانی ذیل کلام الشهیدالاول(یحرم تناول الاعیان النجسة والمسکر)مائعاکان ام جامداوان اختصَّت النجاسة بالمائع بالاصالة...."

وقال السیدالامام فی المتن:مااسکرکثیره دون قلیله حرامٍ قلیله وکثیره کمامرَّفی الروایات کصحیحة ابن وهب:کل مسکرٍحرامٌ فمااسکرکثیره فقلیله حرامٌ.

قلت:فقلیل الحرام یحلُّه کثیرالماء؟فردَّعلیه بکفِّه مرتین:لا،لا"[6]

اقول:روی هذه الصحیة الکلینی عن محمدبن یحیی عن احمدبن محمدبن ابی نصرالبزنطی عن علی بن الحکم عن معاویة بن وهب البجلی عن ابی عبدالله(ع)،الروات کلُّهم امامِیٌّ عدولٌ وحیث انَّ المعیارفی حرمة کل مسکرٍالاسکاربحسب طبیعته ونوع الافراد فلولم یسکرفی بعض الامکنه اوبالنسبة الی بعض الاشخاص فهذا لایوجب عدم حرمته.