درس خارج فقه آیتالله مکارم
82/10/24
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:کتاب النکاح / ادامه مسئله 16 /
جمع بين روايات:
چند طريق جمع در اين جا بيان شده است:
جمع مرحوم علاّمه مجلسى:
علاّمه مجلسى در حاشيه تهذيب و صاحب رياض در رياض اين جمع را ذكر كرده اند كه ما آن را از حدائق نقل مى كنيم. خلاصه جمع چنين است:
«حيضتان» را حمل بر استحباب و «حيضه» را حمل بر وجوب كنيم كه اين جمع در فقه نظير زيادى دارد و جمع تبرّعى هم نيست و شاهد دارد و همان حمل ظاهر بر نص است; به اين بيان كه حيضة واحدة نص است و آن كه حيضتان را مى گويد احتمال وجوب و استحباب دارد، پس ظهور در وجوب دارد و ظاهر را حمل بر نص مى كنيم پس «حيضه» واجب است.
جمع صاحب حدائق:
ما سراغ جمع نمى رويم بلكه سراغ مرجّحات مى رويم و يكى از مرجّحات احتياط است و چون حيضتان موافق با احتياط است پس مقدّم است.
جواب: احتياط جزء مرجّحات نيست البتّه قدما مانند شيخ طوسى طريق احتياط را جزء مرجّحات مى شمرده اند.
جمع صاحب وسائل:
مرحوم صاحب وسائل مى فرمايد:
و يمكن تخصيص الحيضتين بالحرّة و الحيضة بالأمة.[1]
جواب: اين جمع قابل قبول نيست چون تبرّعى است و شاهد ندارد.
از كلام مرحوم صاحب جواهر استفاده مى شود كه روايات طايفه دوّم معرض عنهاى اصحاب است:
فعدّتها حيضتان وفاقاً للشيخ و ما بعده... و هو متروك بين الأصحاب.[2]