درس تفسیر استاد سیدمحمد میراحمدی
1402/08/07
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: تفسیر موضوعی/تکبر /تفسیر آیه 88 سوره اعراف
در ادامه بحث از قوم جناب شعیب ، به بیان وجه تکبر آنها رسیدیم و قدرت را سبب تکبر قوم جناب شعیب بیان کردیم.
در ادامه دعوت جناب شعیب ، امت او اینگونه پاسخ دادند که :
﴿لَنُخْرِجَنَّكَ يا شُعَيْبُ وَ الَّذينَ آمَنُوا مَعَكَ مِنْ قَرْيَتِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ في مِلَّتِنا﴾
دو راه در مقابل حضرت شعیب و مومنین قرار دادند. یا از منطقه آنها اخراج شوند یا به دین آنها برگردند.
حضرت شعیب در جواب فرمود :
﴿قالَ أَ وَ لَوْ كُنَّا كارِهين﴾
به دینی برگردیم که با اجبار باشد؟ با زور به دین شما ایمان بیاوریم؟
این فرمایش در مفهوم آیه شریفه ﴿لا اکراه فی الدین﴾[1] است که ناظر به مرحله اول ایمان است و نفی اجبار در قبول دین میکند نه اینکه در استمرار دین داری مختار باشیم. در واقع عقد قلبی و ایمان قلبی با اجبار محقق نمی شود.
متاسفانه بعضی از مفسرین در مقابل این اشکال تسلیم شده اند.
اولا : جناب شعیب قبل از بعثت به عنوان نبوت ، موحد بوده است اما بروز نمی داده است. لذا کفار خیال میکردند او هم کیش و هم دین آنهاست و کافر یا مشرک بوده است.
ثانیا : عود همیشه به معنای برگشتن نیست و به معنای شدن و صیروره هم استعمال می شود.
ثالثا : خطاب «لتعودن» به مومنین و اطرافیان حضرت شعیب بوده است که آنها مسبوق به کفر و شرک بوده اند ، نه خطاب به شخصشعیب علیه السلام.[2]
