موضوع: تفسیر موضوعی/تکبر /تفسیر آیات مربوط به قارون

بحث مادر ماجرای قارون و حضرت موسی علیه السلام بود.

بیان کردیم که ثروت قارون از کجا آمد و نظریات بیان شد نظریه استاد را نیز بیان کردیم که بین دو نظریه را جمع کردند و نظریه دوم را به واقع نزدیک‌تر دانستند چرا که مبنای استاد در تفسیر این است که ظاهر قرآن تا وقتی خلاف مسلمات نباشد عدول از آن وجهی ندارد و اگر جایی مثل ﴿وَ جاءَ رَبُّك﴾[1] ‌ ظهور آیه خلاف مسلمات بود آیه را تاویل می‌بریم.

و اما ادامه بیان علت برپایی فتنه قارون :

گرفتاری قارون از مخالفت با حکم زکات شروع شد فتنه مهم او این بود که در بین بنی اسرائیل بر علیه موسی تبلیغ کرد عده‌ای را دور خودش جمع کرد آن هم زمانی که ماجرای فرعون و هامان به پایان رسیده و بسیاری ایمان آوردند. قارون در این وضعیت با تعابیری بر علیه موسی تبلیغ کرد و ذهن‌ها را مسموم و خراب کرد قارون پول را توسط یکی از اطرافیانش برای زن بدکاره‌ای داد تا آن زن برای غلبه قارون بر موسی ، او را کمک کند لذا در مراسم سخنرانی موسی حاضر شدند.

این قسمت ماجرا دو نقل دارد :

نقل اول : در بعضی روایات گفته شده است :

... يا بني إسرائيل من سرق قطعنا يده و من افترى جلدناه ثمانين و من زنا و ليست له امرأة جلدناه مائة و من زنا و له امرأة رجمناه حتى يموت فقال له قارون و إن‌ كنت‌ أنت‌ قال و إن كنت أنا قال قارون فإن بني إسرائيل يزعمون أنك فجرت بفلانة ...[2]

موسی در حین موعظه حکم رجم زانی محصنه را بیان می‌کرد و در همین حال قارون بلند شد و گفت حتی اگر خودت مرتکب زنا شده باشی؟ موسی در جواب گفت : حتی اگر خودم باشم. در اینجا زن بدکاره را وارد جلسه کردند که به دروغ بگوید من با موسی العیاذبالله رابطه داشتم.

نقل دیگر : این است که موسی در حین موعظه و قرائت تورات بود و در همین حین قارون برخاست و آن بلوا را ایجاد کرد و در ادامه ماجرا موسی آن زن را فراخواند و دوباره از او اعتراف خواست اما زن با دیدن هیبت و نور نبوت در چهره موسی واقعیت مطلب را بیان کرد و اعتراف کرد که این نقشه قارون بوده است.[3]

استاد معظم با نقل دوم موافق است و نقل اول را چندان قابل استناد نمی‌دانند چرا که در نقل اول حد زنا در جزئیات مطابق با حد زنا در شریعت اسلام است و حال آنکه ما بسیاری از احکام را در اصل حکم مشترک بین شرائع مختلف می‌دانیم اما در جزئیات معلوم نیست که اشتراک بین شریعت اسلام و شرائع سابق باشد.

اما عذاب قارون چه بود؟

﴿فَخَسَفْنا بِهِ وَ بِدارِهِ الْأَرْضَ فَما كانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ ما كانَ مِنَ المُنْتَصِرينَ﴾[4]

طبق آیه قرآن قارون و کل ثروت او (که دار کنایه از ثروت است) در دل زمین فرو رفت و مردم هم شاهد این صحنه بودند و کسی هم او را یاری نکرد.

نکته مهم مستفاد از از ماجرای قارون این است که ثروت عجیب قارون کار او را از تکبر رد کرده و به مرز جنون رسانده بود کما اینکه در زماننا هذا عده‌ای بعد از رسیدن به ثروت‌های هنگفت همچون قارون به حد جنون می‌رسند