موضوع: تفسیر موضوعی/تکبر /تفسیر آیات 79 تا 81 سوره قصص

سخن در فتنه قارون بر علیه حضرت موسی علی نبینا و اله و علیه السلام بود.

کلام به آیه 79 سوره مبارکه قصص رسید.

﴿فَخَرَجَ عَلى‌ قَوْمِهِ في‌ زينَتِهِ قالَ الَّذينَ يُريدُونَ الْحَياةَ الدُّنْيا يا لَيْتَ لَنا مِثْلَ ما أُوتِيَ قارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظيم‌﴾

در جلسه سابق نحوه ایجاد فتنه را بیان کردیم. کار قارون از تکبر تجاوز کرد و به حد جنون رسید که کارها و رفتار و اعمالش بر اساس عقل و نبود و مضحک بود.

﴿فَخَرَجَ عَلى‌ قَوْمِهِ في‌ زينَتِهِ﴾ قارون مانوری ایجاد کرد و شروع به فخر فروشی کرد. در تفاسیر اینگونه ثبت شده است که 40 هزار اسب همراه با سواران سرخ پوش با خودش همراه کرد. جمعی از ایشان کنیزان زیباروی بودند که بر زین های طلا و روی اسب سوار بودند.

﴿قالَ الَّذينَ يُريدُونَ الْحَياةَ الدُّنْيا يا لَيْتَ لَنا مِثْلَ ما أُوتِيَ قارُونُ﴾ کسانی که گرفتار دنیا شدند ، گفتند کاش ثروت قارون را داشتیم. بعضی هم میگفتند کاش یک ساعت این اموال ما بود.

﴿إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظيم﴾ این یک طیف از افراد در بنی اسرائیل است. اما طیف دیگر :

﴿وَ قالَ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ لا يُلَقَّاها إِلاَّ الصَّابِرُون‌﴾

کسانی که اهل معرفت و صفا بودند آن افراد دنیا زده را توبیخ کردند. گاهی اوقات افراد اهل معرفت یا طلاب عزت و مناعت طبع خود را حفظ میکنند و این برای افراد غنی و دنیاطلب سخت بود. اهل ایمان به دنیاطلبان می گفتند : وای بر شما

﴿ثَوابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً﴾ لذت بندگی ، لذت واقعی است و لذت دنیوی و ثروت ، لذت واقعی نیست. البته واضح است که منظور ثروت حرام است والا ثروت بد نیست.

در آیات بعدی ، ماجرای بعد از فتنه قارون بیان میکند. قارون و تمام ثروت او به اعجاز و با تعجب در زمین فرو رفت.

﴿وَ أَصْبَحَ الَّذينَ تَمَنَّوْا مَكانَهُ بِالْأَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ يَقْدِرُ لَوْ لا أَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنا لَخَسَفَ بِنا وَيْكَأَنَّهُ لا يُفْلِحُ الْكافِرُونَ﴾

﴿وَ أَصْبَحَ الَّذينَ تَمَنَّوْا مَكانَهُ بِالْأَمْسِ﴾ اهل دنیا که حسرت ثروت قارون را میخوردند ، در این عصر و زمان به اشتباه خودشان پی بردند.

﴿يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ يَقْدِرُ﴾ ویکان اختلاف است که یکی از اقوال اینست که وی اسم فعل است به معنای اعجب و کان هم از به معنای مثل اینکه ، مجموعا می شود «وای گویا ...» خداوند بسط رزق می دهد. یقدر هم اینجا به معنای تنگ گرفتن است به قرینه مقابله با یبسط. اصل کلید رزق دست خداست اما خب به زحمت انسان هم نیاز است.

﴿لَوْ لا أَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنا لَخَسَفَ بِنا﴾ اگر لطف باری تعالی نبود ما هم فرو رفته بودیم و مورد عذاب قرار میگرفتیم.

﴿وَيْكَأَنَّهُ لا يُفْلِحُ الْكافِرُونَ﴾ و در نهایت می فرماید انسان کافر رنگ سعادت را نخواهد دید.

علی ای حال علم قارون به سعادت او کمکی نکرد با اینکه اهل قرائت تورات بود. مستی ثروت با احدی تعارف ندارد و همه افراد باید از آن بترسند.