موضوع: تفسیر موضوعی /وفای به عهد / تفسیر آیه 91 سوره نحل

در تفسیر به ششمین آیه از آیات وفای به عهد رسیدیم.

این آیه در سوره نحل ، آیه 91 ذکر شده است.

﴿وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَيْمانَ بَعْدَ تَوْكيدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفيلاً إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُون‌﴾

سه نکته توسط استاد بیان شد و به چهارمین نکته می رسیم.

نکته سوم :

مقصود از عهد الله در این آیه شریفه چیست؟

سه نظریه ذکر شده است :

1 – مقصود پیمان های مردم با پیامبر خداست. تعهد به عدم فرار از جنگ ها ، تعهد به رعایت قواعد اقتصادی اسلام و ...

2 – مقصود پیمان های مردم با یکدیگر و پیامبر خدا صلی الله علیه و اله

3 – مقصود تمام پیمان هایی است که با نام خدا انجام شده است. اینجا باید به مسائل فقهی رجوع کنیم. مثل نذر و قسم و عهد. در این مسائل فقهی اگر صیغه نذر و قسم و عهد بیان نشود ، لزوم فقهی به عمل ندارد بلکه تنها تعهد اخلاقی دارد.

این نظر سوم که مورد قبول استاد نیز هست ، می گوید مقصود از عهد در آیه شریفه ، تعهداتی است که تحت اسم شریف الله انجام شده است.[1]

نکته چهارم :

شان نزول آیه اینست که در زمانی جبهه اسلام ضعیف بود و جبهه کفر در حال تقویت بود. در این موقعیت برخی از مسلمانان دنبال عهد شکنی بودند که طرف مشرکین بروند. در این فضا این آیه شریفه نازل شد.[2]

در آیه بعدی می فرماید :

﴿وَ لا تَكُونُوا كَالَّتي‌ نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثاً﴾[3]

این قسمت از آیه بعد مربوط به زنی بود که صبح پنبه ها را طناب میکرد و در آخر روز ، همه آن ها را باز میکرد. این کار بسیار نامعقول و قابل مذمت است.

خداوند متعال نیز در آیه شریفه افرادی که نقض عهد می کنند را به این زن تشبیه میکند. هدف از قسم خوردن به خدا ، محکم کردن و متقن کردن حرف است. اما در مقام کسب نفع و سود ، سخن خودش را که محکم کرده بود ، با نقص عهد و دغل بازی نقض می کند.