< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت الله مرتضوی

کتاب الحج

90/12/17

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع: تفسیر محاذات
 2- ملاحظه اخصر الطرق
 اشار الی ذلک، السید بقوله: العروة الوثقى (المحشى)، ج‌4، ص: 635« و بوجه آخر أن يكون الخطّ من موقفه إلى الميقات أقصر الخطوط في ذلك الطريق...فيعتبر فيها المسامتة »
 حاصل کلام سید- علی اجماله این است که محاذات اقصر الخطوط می باشد یعنی کوتاه ترین فاصله ای که شخص با میقات می تواند داشته باشد به عبارت دیگر وقتی که مکانی رسید که فاصله آن مکان تا میقات از بقیه مکانهای که وی عبور می کند کمتر می باشد آنجا محاذات آن میقات می باشد.
 بر این تفسیر دو اشکال شده است:
  1. مرحوم حکیم می فرمایند بوجه آخر هیچ تلازمی با وجه قبلی که جناب سید فرموده ندارد در بعضی موارد تفسیر اول بر آن صادق است اما با تفسیر دوم صادق نیست و بالعکس در حالیکه بوجه آخر همان «عبارت اخری» می باشد.
  2. گاهی اوقات اقصر الطرق امام یا خلف میقات می باشد در حالیکه یقینا بر امام و خلف میقات، صدق محاذات نمی کند
 کلمه «المسامتة» که در عبارت سید آمده است اگر به معنای جهت باشد یعنی دو خطی که در سمت واحد قرار گرفته باشند که در این صورت بعضی از اشکالات بر مرحوم سید وارد نخواهد بود.
  • مراد از محاذات یمین و یسار میقات می باشد به گونه ای که اگر از آن مکان به طرف مکه حرکت کند میقات خلف قرار می گیرد.
 تحرير الوسيلة، ج‌1، ص: 411 «المراد من المحاذاة أن يصل في طريقه إلى مكة إلى موضع يكون الميقات على يمينه أو يساره بخط مستقيم‌ بحيث لو جاوز منه يتمايل الميقات إلى الخلف»
 دلیل:
  • لغة محاذی به دو مکان کنار یکدیگر گفته می شود لذا به خلف و امام محاذات گفته نمی شود.
 مجمع البحرين، ج‌1، ص: 97: « حاذيت الشي‌ء" صرت بحذائه و بجنبه. و منه‌
 حديث المأموم:" يقوم عن يمين الإمام بحذائه"
 أي بجنبه مساويا له من غير تأخر اللهم، إلا بالعقب. و مثله:" المرأة تصلي بحذاء الرجل" أي بإزائه‌ »
 2- روایات باب 5 و 19 و 57 ج 5 از کتاب الصلاة، که مجموع این روایات در مورد محاذی بودن ماموم واحد با امام و وقوف به حذاء امام در صورت عدم وجود مکانی در خلف امام و پر بودن صفوف و عدم محاذات زن و مرد در هنگام نماز وارد شده است.
 منها: وسائل الشيعة، ج‌8، ص: 406 باب 57 ح 3 «وَ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَعِيدٍ الْأَعْرَجِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ يَأْتِي الصَّلَاةَ فَلَا يَجِدُ فِي الصَّفِّ مَقَاماً أَ يَقُومُ وَحْدَهُ حَتَّى يَفْرُغَ مِنْ صَلَاتِهِ قَالَ نَعَمْ لَا بَأْسَ يَقُومُ بِحِذَاءِ الْإِمَام‌»
 راوی از حضرت سوال کرد کسی وارد مسجد می شود و می بیند که صفوف پر است و جا نیست آیا می تواند در یک صف به تنهایی بایستد حضرت فرمودند که می تواند کنار و به حذاء امام بایستد. با توجه به اینکه خلف امام جا وجود ندارد مشخص است که مراد از حذاء امام، یمین و یسار او می باشد.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo