درس خارج فقه استاد سیدمهدی نقیبی
1401/12/01
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: غناء/حرمت موسیقی/استفاده از آلات موسیقی - دف در عروسی و ختان
مبحث: حرمت استفاده از ابزار الات موسقی
مسأله مورد بحث: آیا استفادهی دف در عروسی و ختان جایز است یا نه؟
کثیری از فقهای عظام: ضرب به دف در اعراس مکروه است (دایره زدن مکروه است .)
عبارات مستفید جواز :
مرحوم علامه در کتاب ارشاد الاذهان جلد 2 ص 157
و تردّ الشهاده
شهادت کسی که شنونده ابزار ملاحی باشد و همینطور دف زدن مگر در مجلس عروسی
مستحب است اطعام در روز (عروسی) وزفاف در شب (زف بالیل و اطعمه فی النهار)
دف حرام است مگر در املاک (زفاف) و ختان .
صاحب کتاب جامعه الخلافه و الوفاق ص 616 - شیخ محمد بن علی القمی اسبزواری
و اما الدف فی المجلس الاعراس و الختان
شهید در کتاب (دروس) جلد 2 ص 126
در نواقض عدالت :
لهویات به عود تمر و عور و ... فاعلا یا مستمعا.
و کذا دفع بسنج و غیره ...
اینها نواقض عدالتند مگر در عروسی و ختنهها .
محقق الثانی: جامع المقاص جلد 4 ص 24
و إنما یحرم من الملاحی مالا یجوز مثله فی العر
فالدف الذی لا سنج فیه و لا جلاجله له یجوز و یجوز لعبه علی الظاهر
دو شرط دارد :
اول – سنج در او نباشد دوم – جلا جل هم در او نباشد
شهید ثانی در کتاب } ا لروفه ا لبهیه جلد 3 ص 213 شرح لمعه{
در ضمن یک عبارت طولانی می فرماید : وقتی که دف بود و سنج نبود حرام نیست .
زنی که دف می زند صوتش را کسی نشنود و کارهایی که محارم است صورت نگیرد جا یز است .
دو خبر نبوی که دال بر جواز دف در اعراس است : نقل شد از عا مه که به وسیله عمل فقها جبران ضعف شد.
*جایی که عمده فقها قا ئل به جواز شد ند – در مورد دف = چرا خبر ضعیف تقویت می شود در این مورد محل بحث و نحوه
رسیدن به قول معصوم بنا بر اجماع فقها ....
- خبر ضعیف را معمولا رد می کنند ولی در این مسئله به خبر ضعیف عمل کردند چطور می شود ؟
- عده ای می گویند ما بنده برهان ودلیل هستیم و عمل فقها رابر نمی تابند .
- عده ای استفاده ازالات غنا را مطلق منع کرده و قائل به استثنا در این مورد نیستند .
فقها در این مساله سه دسته شده اند.
1- معترض به اسنثنا شده اند وقا ئل به جواز.
2- عده ای معترض به استثنا نشده اند.
3- عده ای معنرض به استثنا شده اند و این استثنا را قبول ندارند .
- آیا گروه دوم را می شود در گرو گروه سوم قرار دهیم یا نه ؟
-جواب: عبارت فقهای گروه دوم باید مورد ملاحضه قرار بگیرد = باید به اطلاق کلام آنها رجوع کرد.
اگر در کلام این بزرگان جای فحص وجود دارد یا نه ؟ که درنهایت در صورت شک رجوع به اصول عملیه می شود و بحث در آنجا پیگیری می شود .(احتیاط طریق نجات است ).