درس خارج اصول استاد سید مهدی نقیبی
1402/10/27
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مقدمه واجب/تعلم احکام قبل از بلوغ/شیخ انصاری: فسق تارک تعلم مسائل شک و سهو در مسائل مبتلابه/نقد وبررسی نظر منسوب به شیخ
در بحث تنبیهات تعلم احکام می رسیم به تنبیه دوم:
مرحوم نائینی از بعضی از رساله عملیه ای که برای مرحوم شیخ انصاری است، مطلبی نقل کرده:
شیخ انصاری حکم کرده است به فسق تارک تعلم مسائل شک و سهو، در جایی که این مسائل شک و سهو مورد ابتلا عموم مکلفین است.
مرحوم نائینی از کلام تعجب کرده و گفته شاید این کلام مرحوم شیخ نباشد.
در وجه این فتوا احتمالاتی ذکر شده است:
1. اینکه تعلم احکام، وجوب نفسی داشته باشد.
اشکال: شیخ انصاری قائل به وجوب نفسی تعلم احکام نیست.
2. این حکم به فسق، مبنایش تجری است. ترک تعلم، تجری است نه عصیان.
اشکال: مرحوم انصاری تجری را حرام ندانست. تجری قبح فعلی ندارد قبح فاعلی دارد.
3. در مسئله تعلم احکام، فرقی است بین اینکه انسان بخواهد مسائل شک و سهو را یاد بگیرد تا مسائل که مربوط به شک و سهو نیست. فرق: نوعا نمازگزاران به این شک و سهو مورد ابتلا هستند.
این وجه از همه وجوه بهتر است.