درس خارج فقه استاد هادی نجفی

موضوع: کتاب الخيارات/احكام الخيار /زمان تملیک(7)

6) صحیحه محمّد بن مسلم

یکی دیگر از ادله بر اثبات قول مشهور صحیحه محمّد بن مسلم است که در آن آمده است؛ وَ عَنْهُ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِیزٍ وَ صَفْوَانَ عَنِ الْعَلَاءِ جَمِیعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ ابْتَعْ لِی مَتَاعاً لَعَلِّی أَشْتَرِیهِ مِنْکَ بِنَقْدٍ أَوْ نَسِیئَةٍ فَابْتَاعَهُ الرَّجُلُ مِنْ أَجْلِهِ قَالَ لَیْسَ بِهِ بَأْسٌ إِنَّمَا یَشْتَرِیهِ مِنْهُ بَعْدَ مَا یَمْلِکُهُ. [1]

محمّد بن مسلم گوید از امام باقر (علیه السلام) پرسيدم: اگر كسى بيايد و بگويد: فلان متاع را برایم خريدارى كن شايد توافق كنيم و من به صورت نسيه و يا نقد آن را از تو خريدارى كنم، و تاجر برود آن جنس را به خاطر اين مشترى خريدارى كند. معامله چه‌صورت دارد؟ حضرت فرمود: مانعى ندارد چرا که صرفاً کالا را پس از آنکه به ملکیت تاجر در آمده از او می خرد (معاملۀ او با اين مشترى بعد از خريدن آن جنس صورت خواهد گرفت)

شاهد بر اثبات قول مشهور عبارت "إِنَّمَا یَشْتَرِیهِ مِنْهُ بَعْدَ مَا یَمْلِکُهُ" است چرا که امام علیه السلام حکم کرده‌اند که مبیع به نفس عقد در ملکیت مشتری اول (دلّال) داخل شده و مشتری دوم آنرا از او می خرد و ملکیتِ دلّال مشروط به انقضای خیار نمی باشد.