درس خارج اصول استاد سید صمصام الدین قوامی

موضوع: اصول فقه الاداره /منجزیت علم اجمالی/امر سوم

اصول فقه الاداره – منجزیت علم اجمالی – امر سوم – اجراء اصل در هر یک از دو طرف علم اجمالی

سوال : آیا اصل برائت در بعض اطراف علم اجمالی(نه جمیع اطراف) قابل اجرا است؟

    1. عالم ثبوت (لزوم یا عدم لزوم محذور عقلی)

    2. عا لم اثبات (بیان ادله)

    1.
عالم ثبوت: دو مسلک اقتضاء و علیت هر یک استدلال خود را دارند.

اول – مسلک علیت (شیخ عراقی)

بیان مسلک: علم اجمالی، علت تامه برای لزوم موافقت قطعیه است.

استدلال: هر علمی علت تامه تنجز معلومش است. معلوم در علم اجمالی جامع است که تنجز به علم اجمالی یافته پس واجب‌التحصیل است و این تحصیل با اتیان به یک طرف تحقق می‌یابد. لذا اتیان دو طرف لازم نیست. لکن چون طبق مبنای عراقی معلوم در علم اجمالی جامع نیست بلکه واقع است که تنجز یافته است و تحقق واقع با اتیان دو طرف محرز است نه فقط یک طرف پس علم اجمالی علت تامه است برای وجوب اتیان بد و طرف.

اعتراض میرزای نائینی به عراقی: