موضوع: ادامه تفسیر آیه شریفه ﴿غیرالمغضوب علیهم﴾:

در تبیین این فراز به مهم‌ترین عوامل غضب الهی رسیدیم. در این جمله از خداوند سبحان می خواهیم که ما را به راهی که ﴿المَغضُوبِ عَلَیهِمْ﴾ رفتند، نبر و بارها در نماز این را از خداوند می خواهیم.

آیاتی که دلالت بر این معنا دارند، آیه ۷۰ سوره مائده ﴿: لَقَدْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَأَرْسَلْنَا إِلَیْهِمْ رُسُلًا کُلَّمَا جَاءهُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنْفُسُهُمْ فَرِیقًا کَذَّبُواْ وَفَرِیقًا یَقْتُلُونَ﴾[1] از بنی اسرائیل که اجداد یهودی های صهیونیست امروزی هستند، بر ایمان و عمل صالح پیمان گرفتیم، پیغمبرانی را بر اینان فرستادیم، هر وقت پیغمبری می آمد و چیزهایی میگفت که منافع آنها را تأمین نمی کرد، یک عده را تکذیب می کردند عده ای را هم می کشتند. حداقلش تکذیب و حداکثرش کشتن بود.

آیه ۸۷ سوره بقره، ﴿وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءکُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ﴾[2] ، خطاب به قوم یهود می فرماید: هر پیغمبری می آمد و چیزی می گفت که مطابق هوای نفس شما نبود، کبر می ورزیدید، زیر بار نمی رفتید، عده ای را می کشتید و عده ای را هم تکذیب می کردید.

آیه دیگری در این باره : آیه ۹۱ سوره بقره ﴿وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُواْ بِمَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ نُؤْمِنُ بِمَا أُنزِلَ عَلَیْنَا وَیَکْفُرونَ بِمَا وَرَاءهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِیَاءَ اللّهِ مِن قَبْلُ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِیَ﴾[3] ، وقتی به یهودیان معاصر پیغمبر می گفتند که به آنچه خداوند فرستاده ایمان بیاورید می گفتند ما به چیزی ایمان می آوریم که برای خودمان باشد، این یعنی نژادپرستی. اگر پیغمبری از نژاد ما بود ایمان می آوریم به غیر از نژاد خودمان و به پیغمبر عرب ایمان نمی آوریم. در حالی که این چیزی که پیغمبر آورده حق است و تورات را تصدیق می کند. پیغمبر به اینها اینگونه جواب بده که اگر راست می گویید که به پیغمبران از نژاد خودتان ایمان می آورید پس چرا پیغمبران خود را کشتید.

روایتی از امام علی(ع) : روزی غذای خوبی را خدمت امیرالمؤمنین(ع) آوردند. حلوای خوشمزه ای بود. طبق حلوا را نزد حضرت گذاشتند ولی امام امتناع کرد، تعجب کردند فکر کردند شاید خوردنش اشکال شرعی دارد. پرسیدند آیا شما خوردن غذای لذیذ را حرام می کنید. فرمود: نه حرام نیست. عرض کردند آقا پس چرا نمی خوری. فرمود: می ترسم بخورم، نفسم به آن علاقه مند شود و بعد دنبال آن بروم. بعد حضرت این آیه را خواند: ﴿وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُم بِهَا﴾[4] ، کفار و کسانی که راه هوای نفس را طی کردند، وقتی روز قیامت می شود و آنها را به آتش جهنم عرضه می کنند، به آنها خطاب می شود لذت هایتان را در دنیا بردید اینجا دیگر لذتی نمی چشید. لذت حلال، حرام نیست ولی وقتی افراط شود ممکن است به حرام کشیده شود و مخاطب این آیه شویم.

آیه ۱۰ سوره رم، ﴿ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاؤُوا السُّوأَى أَن کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَکَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِئُون﴾[5] : این آیه دو گونه معنا می شود؛ یکی همانطور که حضرت زینب(س) خطبه خود را با آن شروع کرد. کافی جلد ۲ ص ۲۷۳، امام باقر (ع) می فرماید دل انسان مثل یک صفحه کاغذ سفید است. وقتی گناه کرد نفطه سیاهی در این صفحه سیاه می افتد اگر توبه کرد صفحه سفید می شود اگر توبه نکرد صفحه سیاه می شود تا بی رحم شود و اگر سراسر دل که سیاه شد دیگر امیدی به رستگاری اش نیست.

امام صادق(ع) می فرماید: هیچ چیزی مثل گناه دل انسان را فاسد نمی کند. الان داعشی ها و صهیونیست ها دیگر انسان نیستد این همان چیزی که برای آن ها اتفاق افتاده است. اگر می خواهیم به آنجا نرسیم این است که از هوای نفسمان فاصله بگیریم. هر چقدر از هوای نفسمان بیشتر فاصله بگیریم بهتر دعای ﴿غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ﴾ در حقمان مستجاب می‌شود.