درس خارج اصول استاد رضازاده

موضوع: اصول عملیه/استصحاب /وجه تقدیم اماره بر استصحاب

فرق بین ورود و حکومت

فرقی بین ورود و حکومت در اسباب نفی نیست و اینکه اسباب نفی در هر یک از ورود و حکومت تعبدی است و فرقی بین آن دو در منفی است چه اینکه متعلق منفی در ورود تکوینی است و در حکومت تعبدی است ولی در منفی در حکومت موضوعیه موجب تضیق موضوع است اما در غیر حکومت موضوعیه هیچ شباهتی بین ورود و حکومت اصلا وجود ندارد مثل دلیل اماره به نسبت به اصول عملیه عقلیه و شرعیه که نسبت اماره به اصول عملیه عقلیه وارد است مثل برائت عقلی موضوعش قبح عقاب بلا بیان موضوع آن عدم البیان است و اماره بیان است اماره وارد بر قاعده قبح عقاب بلا بیان است و نسبت دلیل اماره نسبت به اصول علمیه شرعیه حاکم است.

فرق بین حکومت و تخصیص :

فرق بین حکومت و تخصیص واضح است چه اینکه لسان حکومت نفی الحکم به نفی موضوع است مطابقتا مثل اکرم العلماء الا زیدا یا نفی الحکم از موضوع التزاما مثل قوله مولی که بگوید اکرم العلماء و لا تکرم زیدا چه اینکه حرمت اکرام دلالت التزامی دارد بر نفی وجوب الاکرام از زید عالم است و یا لسان دلیل اول یعنی حکومت یعنی نفی الموضوع و یا اثبات الموضوع است.

و به عبارت دیگر :

لسان حکومت یعنی نفی الحکم به نفی الموضوع یا اثبات الحکم به وجود موضوع است بخلاف لسان تخصیص که نفی الحکم از موضوع با بقاء موضوع است و گویا تخصیص ندا می دهد که زید و اگر چه حقیقه عالم است ولی با اینحال اکرامش واجب نیست و یا جایز نیست و حکومت می گوید که کثیر الشک شاک نیست پس حکم شاک بر او جاری نیست یا طواف در خانه کعبه نماز است پس بر او طواف حکم نماز جاری است.

حکومت محمولی و تخصیص الالتزامی :

فرق بین این حکومت محمولی با تخصیص الالتزامی اگر چه واضح است چه اینکه حکومت حکم را نفی می کند و در تخصیص ضد حکم را ثابت می کند لازمه اثبات آن ضد ، نفی حکم می کند مثلا حرمت اکرام را به نسبت به زید عالم ثابت می کند لازمه اش نفی وجوب اکرام از زید است.

حکومت محمولی و تخصیص المطابقی :

فرق بین این دو خیلی دقیق است و حاصل فرق این است که حکومت ناظر به نفی حکم حرجی بدون نگاه و توجهه به موضوع است بخلاف تخصیص که نفب حکم را از موضوع خاص می کند مثل اکرم جیرانی الا زیدا که نفی حکم از موضوع خاص که زید است.