درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد
1400/02/26
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:تفسیر/سوره‌آل‌عمران/آیه36
۵ جهت بحث:
۱-لغوی: ۲ لغت:
الف) مریم: واژه عبرانی است به معنی خادم (خادمی که جنبه عبادی داشته باشد)
ب) اعیذ: (باب افعال صیغه ۱۳) در پناه تو قرار می‌دهم.
جهت دوم: اعرابی:
۳ نکته: الف) انثی: مجمع‌البیان: حال است.
ب) و الله اعلم بما وضعت و لیس الذکر کالانثی:
۲ جمله معترضه (این ۲ جمله، کلام خداوند متعال است اما قبل و بعد این جمله کلام مادر حضرت مریم است. ج) مریم: غیر منصرف (تانیث، عجمه، علمیت)
جهت سوم:
بلاغی: ۲ نکته: الف) تأکیدات مکرر در آیه؛ قسمتی که کلام مادر حضرت مریم است ۳ بار اِنّ در آن آمده است اولاً خود اِنّ چرا آمده ثانیاً چرا تکرار شده؟ اما این‌که چرا آمده؟ یاد در مخاطب تردیدی وجود دارد که متکلم با تاکید می‌خواهد تردید او را برطرف کند یا این‌که متکلم می‌خواهد موضع قاطع خودش را بیان کند (که در این آیه همین قسمت دوم است چون مخاطب خداست که تردیدی در او راه ندارد) چرا تکرار شده ؟ در ۳ موردی که اِنّ تکرار شده، ۳ مضمون مختلف دارد و هر کدام نیاز به قاطعیت خاصی دارد.
ب) بیان آوردن جمله‌ی معترضه ﴿الله‌اعلم بما وضعت و لیس الذکر کالانثی﴾
علت: در ابتدا مادر حسرت خورد چرا دختر آورده. خدا می‌خواهد این آتش حسرت او را بخواباند که ای مادر تو خبر نداری این دختر چقدر بزرگ است......
