درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر/سوره آل عمران_/

مقدماتی برای ورود:

۱. به اتفاق مفسرین سوره آل عمران، مدنی است چون ۱ بخش سوره مربوط به محاجه با اهل کتاب است و یک بخش بیان تفصیلی جنگ احد.

۲. دفعی بودن یا تدریجی بودن؟ این سوره به صورت دفعی نازل شده یا تدریجی ؟

الف. علامه: این سوره دفعتاً نازل شده یعنی همه یک‌دفعه نازل شده ( مثلاً سوره بقره تدریجی است )

ب. نظر دوم :تدریجی است.

دلیل علامه: تمسک به سیاق آیات. اگر به آیات نگاه کلی داشته باشیم ۱ مطلب از او فهمیده می‌شود و آن مبارزه حق با باطل است ( مشرکین، اهل کتاب ) و براساس این هدف واحد، اتصال و پیوستگی با هم دارند و این اتصال و پیوستگی نشان می دهد این سود دفعتاً نازل شده.

نظر استاد: شواهدی در سوره دادیم که نزول دفعی را دفع می‌کند. آیه مباهله ( ۶۱ آل عمران ) جریان مباهله سال ۹ هجری و غزوه احد ۳ هجری پس جمع بین این ۲ اجازه نمی‌دهد که نزول این سوره را دفعی بدانیم.

سوره آل عمران ۲ بخش دارد ۱ بخش مربوط به سال ۹ هجری و ۱ بخش مربوط به سال سوم غزوه احد.

۳. محورهای اصلی سوره آل عمران: یک محور اصلی و دو محور فرعی.

محور اصلی مبارزه حق و باطل تا قیامت ( در زمان امام زمان هم باطل است اما ضعیف است دلیل آن شهادت امام زمان ع است ) پس باطل از بین نمی‌رود اما ضعیف می شود چون:

الف. تا مادامی‌که دنیا هست، شیطان هست.

ب. چون حالت امتحان همچنان وجود دارد.

دو محور فرعی:

الف. نبرد حق و باطل در جلوه اهل کتاب ( آیه ۱ تا ۱۱۹)

ب. مبارزه حق و باطل در جلوه مشرکین ( آیه ۱۲۰ تا آخر(

۴ فضیلت این سوره : ۴ روایت در مجمع‌البیان