درس تفسیر استاد مهدی زمانیفرد
99/08/24
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:تفسیر/سوره آل عمران/آیه ۸
۵ جهت بحث:
جهت اول: بحث لغوی ۳ لغت:
۱_ لا تزغ: فعل نهی از ماده زیغ به معنای انحراف (باب افعال) ازاغه: منحرف کردن.
2_هب: از ماده هبه، هبه یعنی تملیک مجانی.
۳_ لدن: نزد. مجمعالبیان: کلمه لدن در لغت عرب پنج جور تلفظ شده: لَدُن، لُدُن، لَدَن، لَدن، لَدُ
کلمه لدن به کلمه عند، نزدیک است اما تفاوت لطیفی دارند که در مغنی باب اول اشاره می شود و آن اینکه لدن، اختصاص بیشتری را میرساند. (مثلاً کسی کتابخانهای داد که ۱۰۰ کتاب دارد اما ۲ کتاب پیش او عزیزتر است میگویند " لدنه کتابان" اما کل و مجموعه کتابها نزد اوست یعنی عند.
جهت دوم: بحث اعرابی:
۱_ فخر رازی: جمله" ربنا لاتزغ..." مفعول یقولون محذوف است چون در آیه قبل فرمود "یقولون آمنا به" و این آیه ادامه آن جمله است.
2_ من لدنک رحمه: صفت و موصوف. منتها صفت بر موصوف مقدم شده . "من لدنک " جار و مجرور صفت برای رحمت است. چون مقدم شده نکته بلاغی دارد که بیان میشود.
جهت سوم:
نکات بلاغی:
۱_ربنا: منادا است که حرف ندای او حذفشده نکتهاش شاید به خاطر ارتباط نزدیک باشد.
۲_ من لدنک رحمه: در واقع بوده" رحمت من لدنک" صفت را مقدم کرده برای بیان رحمت ویژه و خاص است.
۳_انک انت الوهاب: ان دلالت بر تأکید دارد. انت ضمیر فصل، دلالت بر تأکید و حصر. خبر هم وقتی معرفه شود و دارای ال میشود (الوهاب) دلالت بر حصر میکند. این تأکیدها برای این است که دلالت کند هبهی واقعی، تملیک به تمام معنا مجانی، فقط خدا انجام میدهد. هبهی حقیقی و واقعی فقط از آن خداست. چون غنی مطلق است و دیگران چیزی ندارند در مقابل او که بخواهند به او چیزی بدهند.
جهت چهارم:
مباحث تفسیری:
۵ نکته:
۱-خلاصه آیه: تقاضای عاجزانه از پروردگار برای اینکه در تفسیر قرآن منحرف نشوند و بتوانند قرآن را به صورت صحیح تفسیر کنند