درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر

جهت پنجم:بحث روایی روایات خاصه در ۲ موضوع:

۱-کیفیت شهادت خدا و ملائکه تفسیر برهان جلد ۱ صفحه ۶۰۴ حدیث ۲.

۲-تفسیر کلمه اولوالعلم:

۲ روایت: الف) ادامه همان روایات روایات بالا: فانّ اولوالعلم الانبیا و الاوصیاء و هم قُیّام ( جمع قائم)بالقسط.

ب) برهان جلد ۱ صفحه۶۰۴ حدیث ۳.

این ۲ روایت در مقام بیان مصداق اتم اولی‌العلم هستند لذا منافات ندارد که بگوییم علما هم جزء اولوالعلم حساب شوند (چنان‌که در بحث تفسیری گذشت) (اثبات شی‌ء، نفی ماعدا نمی‌کند) پایان آیه ۱۸.

آیه ۱۹:

۵ جهت بحث: ۱-لغوی: بغی:2- کاربرد دارد هم مثبت هم منفی: مثبت مثل " یبتغون فضلا من ربهم و رضوانا" (فتح ۲۹) منفی مثل همین آیه. در کتاب مفردات این کاربرد دوگانه را توضیح می‌دهد؛ بغی عبارت است از خروج از حد اعتدال و وسط که از اعتدال که خارج شد گاهی به سمت منفی می‌رود و گاهی به سمت مثبت.

جهت دوم: بحث نحوی: بغیا بینهم:

۲ وجه: ۱-مفعول له. ۲-حال از الذین اوتوالکتاب.

استاد: وجه اول بهتر است چون بغی مصدر است و مصدر با مفعول له همخوانی دارد ولی حال باید مشتق باشد.

جهت سوم: بحث بلاغی:

۲ نکته:

۱-تأکید: انّ ۲ بار آمده. انّ که در اول آمده خدا می خواهد بفهماند ادیان الهی هیچ اختلافی بینشان نیست. اختلاف در پیروان آن است (برای دفع توهم).اما انّ آخر.... جمله پایانی آیه در مقام تهدید است تهدید باید قاطع و محکم باشد.

۲-تکرار الله در پایان آیه (و حال‌آنکه طبق قاعده باید زمین می‌آمد) : در جمله آخر می‌خواهد بفهماند خدا سریع الحساب است چرا سریع الحساب است چون الله است (یعنی مستجمع جمیع صفات کمال است) ازجمله آن صفات، علم و قدرت است یعنی کسانی که در حسابشان سرعت نیست یا علم ندارد یا قدرت ندارد لذا الله علت برای سریع الحساب است.