درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر/سوره آل عمران/آیه20

آیه ۲۰ آل عمران ۴ جهت بحث:

۱-لغوی: حاجّوک: ماضی باب مفاعه، اصل آن حجت است و ریشه ثلاثی مجرد آن حجّ است حج به معنای قصد است. حال گاهی قصد انسان زیارت است. گاهی قصد انسان به نتیجه و مطلوب است که به این اعتبار به او می‌گوییم حجت. وقتی به دلیلی اطلاق حجت می‌کنیم چرا می‌گوییم حجت؟ چون دلیل را اقامه کردیم به قصد نتیجه گرفتن و رسیدن به مطلوب. حاجوک: اقامه حجت از ۲ طرف.

اعرابی:

۲ نکته: ۱-و من اتبعن: عطف به تاء ءاسلمتم (قاعده هست که اگر می‌خواهیم عطف بر ضمیر مرفوع متصل کنیم باید ضمیر مرفوعی متصل را با ۱ ضمیر منفصل تأکید کنیم جئت انا و زید" اما این درجایی است که فاصله زیاد نباشد اما اگر فاصله زیاد بشود دیگر تاکید لازم نیست)

۲- ءاسلمتم: همزه استفهام چه نوع همزه‌ای است؟ بعضی گفتند استفهام تقریری است؛ برای اقرار گرفتن از طرف مقابل.

۳-جهت سوم: بلاغی: اسلمت وجهی لله: این جمله مجازی است از باب علاقه جزء و کل. یعنی صورتم را تسلیم خدا کردم یعنی تمام وجودم را از باب علاقه جزء و کل. چون شریف‌ترین جزء بدن انسان صورت است و این اشرف الاجزاء جای کل بدن قرار گرفته.

۴-جهت چهارم: بحث تفسیری:

۶ نکته:

۱-چکیده و خلاصه آیه: بیان برهان بر حقانیت شریعت پیامبر؛

2_ مقدمه: الف) همه ادیان الهی خدا را قبول دارند و تسلیم در برابر این خدا را هم قبول دارند.

ب) پیامبر می‌فرمایند من در برابر خدا تسلیمم شاهدش این است که من پیامبران پیشین را قبول دارم و تسلیم در برابر اویم پس شریعت من شریعت حقه است.

۲-تفسیر و من اتبعن: این کلمه تعریض به اهل کتاب است یعنی شما پیروان موسی و عیسی از پیامبرتان جدا شدید آن پیامبران شما تسلیم خدا بودند اما شما تسلیم نیستید اما من و پیروانم تسلیم خداییم یعنی امت من با من همراه اند.

۳- امیین: مراد از امیین، مشرکین است (چون علم به معارف الهی ندارند امی هستند و کتابی نیستند) خداوند امیین را با اهل کتاب مساوی کرده (چون مشرکین هم خدا را قبول دارند اما برای خدا شریک قائل اند یعنی می‌گفتم خدا خالق عالم است و بت‌ها، مدبر عالم است) پس این خطاب ءاسلمتم برای مشرکین هم صحیح است.