درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوعکتفسیر/سوره آل‌عمران/آیه ۲۵.

جهت چهارم:

ب) فکیف اذا جمعناهم :

۲ مطلب:

۱-لام؛ مجمع‌البیان: ظرف زمان( یوم) با کلمه" فی" تناسب بیشتری دارد اما در آیه فی نیامده بلکه "ل" آمده علتش آنست که اگر در ظرف زمانی، حادثه مهمی می‌خواهد روی بدهد و آن حادثه مهم مدنظر است در آن‌جا از کلمه لام استفاده می‌کنند (یعنی اگر ظرف زمان، علاوه بر ظرف وقوع، هدف برای وقوع هم هست یعنی خود آن روز هدف می شود مثلاً ۱ وقت می‌گوییم مردم در ۲۲ بهمن جمع شدند ۱ وقت می‌گوییم برای ۲۲ بهمن جمع شدند وقتی می‌گوییم برای یعنی در این روز حادثه‌ای اتفاق افتاده که آن هدف از تجمع است) پس در این‌جا می خواهد بگوید در روز قیامت ۱ مسئله‌ای می‌خواهد اتفاق بیفتد که مردم برای آن مسئله جمع شدند که آن مسئله، مجازات الاعمال است.

لاریب فیه:

۲ معنا:

۱.) لا ریب فی وقوع القیامت .

۲.) حقایق روشن می‌شود و شک و شبهه‌ای برای انسان باقی نمی‌ماند.

ج) و وفیت کل نفس: دلالت بر تجسم اعمال (خود اعمال ما در قیامت به صورت بهشت و جهنم متمثل می شود. نه این‌که عمل ۱ چیز باشد و جزاء چیز دیگر) هر عملی که انسان انجام می دهد ۱ صورت مُلکی دارد (یعنی ۱ صورت ظاهری دارد) و ۱ صورت ملکوتی (امور معنوی می شود صورت ملکوتی) آن چیزی که از بین می‌رود صورت ملکی است. در آیه نفرموده "جزاء ما کسبت" بلکه فرموده خود عمل به ما داده می‌شود (این است که می‌گوییم بهشت یا جهنم هر کسی از درون نفس خود اوست) بعضی گفته‌اند در این‌جا جزا در تقدیر است یعنی "جزاء ما کسبت"این‌ها کسانی هستند که فکر می‌کنند آخرت نیز مانند دنیا جزاء غیر از عمل است.

د) و هم لا یظلمون: روح حاکم بر قیامت، عدالت است. عدم ظلم ۲ مصداق پیدا می‌کند:

۱-عدالت. ۲-فضل و بخشش. پایان آیه ۲۵