درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر

مقام اول: بررسی مالکیت: ۲ نکته:

۱-مِلک ۲ جور داریم:

الف) حقیقیه: تسلط وجودی ۱ شی‌ء بر شی‌ء دیگر به گونه‌ای که بتواند طبق اراده خود در آن شی‌ء تصرف نماید (نفس نسبت به قوا، علت آن است و مسلط بر اوست)

ب) اعتباریه: مالک نسبت به مِلک خودش تسلط دارد اما تسلطش قراردادی است (مثلاً عقلا می گویند اگر جنس را خریدی مالک او می شوید)

تفاوت: ۱-در ملکیت حقیقی، منشأ ملکیت، رابطه وجودی است اما در ملکیت اعتباری، منشأ تسلط، اعتبار و قرارداد عقلایی است.

۲-ملکیت حقیقی را کسی نمی‌تواند غصب کند اما ملکیت اعتباری را می شود غصب کرد.

تبیین مالکیت خدا: خدا مالک جهان هستی است هم به نحو ملکیت حقیقی (از باب علت معلول )و هم به نحو ملکیت اعتباری ﴿واعلموا انما غنمتم من شئ فان لله خمسه و للرسول و لذی القربیو الیتامی ... ﴾

محور دوم: نحوه انتساب ملکیت اعتباریه به حضرت حق:

اشکال: ملکیت اعتباری، یک امر اعتباری و قراردادی است اما خداوند یک وجود حقیقی و ماورای عالم اعتبار است چگونه می توانیم ۱ امر اعتباری را به خدا نسبت دهیم؟

علامه: امور اعتباری گرچه وجودشان در عالم اعتبار است اما آثار این امور اعتباری در جهان خارج است مثلاً ملکیت من نسبت به خانه من. آثار آن که مثلاً آرامش در خانه است امر خارجی است پس اسناد ملکیت اعتباری به خدای متعال که وجود حقیقی است براساس آن آثارش که امور حقیقیه است. منتها امر اعتباری را مستقیم نمی‌توانیم به خدا نسبت دهیم ولی به اعتبار آثارش (که امور حقیقی است) می‌توانیم به خدا نسبت دهیم.

استاد: مسئله اعتبار، تابع منشأ اعتبار است . یک وقت منشأ اعتبار، عقلا هستند و یک وقت ذات حق تعالی است (یعنی خدای متعال برای ذات خودش امری را اعتبار می کند) در صورت دوم مانعی ندارد چون خدای متعال به تمام امور جهان هستی احاطه دارد و از جمله امور هستی، همان اعتبارات است متناسب با هر عالمی، حکم آن عالم به خدای متعال نسبت داده می‌شود.

مقام دوم: مُلک. مُلک قوی‌تر از مِلک است.

مُلک: حقیقی (علیت او بر تمام هستی) ، اعتباری (یعنی در نظام حاکم بر جوامع بشری، مُلک و حاکمیت از آن خداست) (خدا… رسول… ائمه… ولی‌فقیه) مُلک اعتباری را چطور به خدا نسبت دهیم؟ همان پاسخی که در مِلک دادیم، در مُلک هم جاری می‌شود.