درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر

ادامه جهت چهارم:

تفسیر تخرج الحی من المیت:

اختلاف مفسران؛

۳ تفسیر:

الف) مراد از اخراج حی از میت، یعنی پدید آوردن موجودات جاندار از موجودات بی‌جان (مثلاً مرغ را از تخم‌مرغ پدید می آورند یا گیاه از بذر پدید می آید) و برعکس آن، پدید آمدن تخم‌مرغ از مرغ است.

ب) مراد از حیات و موت، حیات و موت معنوی است یعنی پدید آمدن فرزند مؤمن از پدر کافر و برعکس.

ج) مراد از حیات و موت، مطلق حیات و موت است که هم طبیعی و هم معنوی را شامل می شود به عبارتی دیگر حیات و موت دارای مراتبی است یک مرتبه آن حیات و موت طبیعی است و یک مرتبه آن حیات معنوی است.

نظر استاد: نظر سوم است.

۴- ترزق من تشاء بغیر حساب: منظور از به غیر حساب این نیست که خداوند بدون اندازه و حد و حساب به کسی روزی می دهد بلکه به‌معنای این است که؛ ۳

احتمال:

الف) بغیر حساب یعنی کسی خدا را محاسبه نمی‌کند چرا به فلانی دادی و به دیگری ندادی.

ب) به معنای عدم بخل است (حساب، کنایه از بخل است)

ج) به معنای به غیر عوض؛ یعنی خدا در قبال کارما و استحقاق ما، به ما روزی نمی‌دهد یعنی تفضلا به ما روزی می دهد (به غیر استحقاق)

پس خلاصه ۳ احتمال: به غیر محاسبه، به غیر بخل، به غیر استحقاق.

استاد: هر ۳ احتمال درست است.

اشکال : در این صورت استعمال لفظ در اکثر از معنای واحد می‌شود.

جواب: در اصول ثابت کردیم که این اشکال ندارد چون از اعتباریات است و در عالم اعتبار چه اشکالی دارد که ۱ لفظ باشد و چند معنا از او قصد کنیم و بلغا و شعرا آن را بکار بردند.

جهت پنجم: روایی… هم روایت خاصه و هم عامه در تفسیر جمله "تخرج الحی من المیت و ... "می‌فرماید که از پدر کافر، بچه مؤمن به وجود می‌آید و از پدر مؤمن بچه کافر. تفسیر برهان جلد ۱ صفحه ۶۰۷. " ان المومن اذا مات لم یکن میتا ان المیت هو الکافر..."

الدار المنثور جلد ۲ صفحه ۱۶

پایان تفسیر آیه ۲۷