درس خارج اصول استاد عباسعلی زارعی سبزواری

موضوع: مباحث علم اصول/طرق ایصالی الفاظ، افعال و تقاریر صادره از شارع /اعتبارسنجی کتاب الله

ادامه مطلب سوّم: طرق ایصالی الفاظ، افعال و تقاریر صادر از شارع در مقام تشریع

بیان شد طرق مختلفی برای دسترسی به الفاظ، افعال و تقاریر صادر از شارع در مقام جعل شرعی وجود دارد که باید به صورت جداگانه مطرح گردیده و طریقیّت آنها مورد بحث و بررسی قرار گیرد. بحث در طریق اوّل یعنی کتاب الله بود که بیان شد شایسته است مباحث مربوط به طریقیّت کتاب الله ذیل چند نکته مطرح گردد. نکته اوّل: یعنی تعریف کتاب الله بیان گردید. در ادامه به بیان نکته دوّم یعنی اعتبار سنجی کتاب الله خواهیم پرداخت.

نکته دوّم: اعتبار سنجی کتاب الله

آنچه در مقام اعتبار سنجی کتاب الله مطرح می باشد آن است که ثابت شود آنچه به تواتر برای ما نقل شده و به عنوان کتاب الله در دسترس ما می باشد، بدون کم و کاست همان کتاب اللّهی است که از جانب خداوند متعال نازل شده است بدون اینکه هیچگونه تحریف مضرّی راجع به آن صورت پذیرفته باشد؛ لذا لازم است بحث از عدم تحریف قرآن کریم ذیل چند مبحث پی گیری شود.

مبحث اوّل: معانی تحریف

لفظ تحریف در استعمالات و محاورات، به معانی مختلفی استعمال شده است که بر اساس بعضی از این معانی، اگرچه وقوع تحریف در قرآن کریم، مسلّم است، ولی مضرّ به اعتبار طریقیّت آن نیست، بر اساس بعضی دیگر، اساساً تحریف در قرآن کریم واقع نشده است و بر اساس برخی دیگر، وقوع یا عدم وقوع تحریف در قرآن کریم مورد اختلاف واقع شده است.

تحریف در استعمالات و محاورات، در چند معنی استعمال شده است:

معنای اوّل، تحریف به معنای «نقل الشیء عن موضعه و تحویله الی غیره» می باشد که از آن به تفسیر به رأی و تأویل نیز یاد می شود یعنی اینکه آیه ای از آیات قرآن کریم و جمله ای از جملات آن، تعمّداً بر خلاف آنچه مقصود شارع مقدّس می باشد، تفسیر و توجیه گردد؛

وقوع این معنای از تحریف در قرآن کریم، مسلّم می باشد کما اینکه خود قرآن کریم راجع به تحریف یهود می فرماید: ﴿من الذین هادوا، یحرّفون الکلم عن مواضعه﴾.[1] اهل بدعت و مذاهب منحرفه، همواره در صدد تأویل آیات بر اساس میل و آراء خود چنین تحریفی را اهل بدعت و مذاهب مختلفه غیر صحیح، همواره انجام داده و در صدد تأویل آیات بر اساس میل خود و آراء خود بوده اند و در بعضی روایات هم به اینگونه تحریف اشاره و از آن منع شده است کما اینکه از امام باقر (ع) روایت شده است که می فرمایند: «و کان من نبذهم الکتاب ان اقاموا حروفه و حرّفوا حدوده»؛ لکن این نوع از تحریف، هیچ ضرری به اعتبار طریقیّت قرآن کریم نمی رساند.