درس خارج اصول استاد عباسعلی زارعی سبزواری

موضوع: مباحث علم اصول/طرق ایصالی الفاظ، افعال و تقاریر صادره از شارع /ادله عدم وقوع تحریف

ادامه مبحث دوم: ادله عدم وقوع تحریف به معنای ششم

بیان شد آنچه در مقام اعتبار سنجی کتاب الله مطرح می باشد آن است که ثابت شود آنچه به تواتر برای ما نقل شده و به عنوان کتاب الله در دسترس ما می باشد، بدون کم و کاست همان کتاب اللهی است که از جانب خداوند متعال نازل شده است بدون اینکه هیچگونه تحریف مضری راجع به آن صورت پذیرفته باشد؛ لذا لازم است بحث از عدم تحریف قرآن کریم ذیل چند مبحث پی گیری شود. مبحث اول یعنی معانی تحریف گذشت و بیان شد تنها معنایی از تحریف که موجب تضعیف اعتبار طریقیت قرآن کریم شده و وقوع آن مورد اختلاف فقهاء قرار گرفته است، معنای نقص مضر در قرآن کریم می باشد. کلام در مبحث دوم یعنی بیان ادله عدم وقوع تحریف به معنای ششم در قرآن کریم بود که در این زمینه دلیل اول یعنی آیه حفظ، دلیل دوم یعنی آیه عدم اتیان باطل در کتاب و دلیل سوم یعنی آیات إحکام بیان گردیده و مورد نقد و بررسی قرار گرفت و نهایتا به این نتیجه رسیدیم که دلالت دو آیه شریفه اول و همچنین آیه اول از آیات احکام یعنی آیه ﴿کتاب أحکمت آیاته﴾ بر عدم تحریف به نقیصه در قرآن کریم، تمام می باشد، ولی آیه دوم از آیات احکام یعنی آیه ﴿ثم یحکم الله آیاته﴾، دلالتی بر عدم وقوع تحریف در آیات قرآن کریم ندارد.

در ادامه به بیان دلیل چهارم یعنی حدیث ثقلین خواهیم پرداخت.

استدلال چهارم: حدیث ثقلین

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: «یا أیها الناس إنی قد تركت فیكم الثقلین خلیفتین إن أخذتم‌ بهما لن‌ تضلوا بعدی، أحدهما أكبر من الآخر، كتاب الله حبل ممدود ما بین السماء و الأرض أو قال إلى الأرض و عترتی أهل بیتی، ألا و إنهما لن یفترقا حتى یردا علی الحوض‌».[1]

این حدیث، تواتر معنوی دارد، چون دو ملاک در تواتر یک حدیث وجود دارد: یکی اینکه از طریق فریقین به حدی نقل شود که تواطؤ ناقلین آن بر کذب یا اشتباه جمیع ناقلین عادتا محال بوده و مفید علم به صدور آن باشد و دیگر آنکه به تعداد خاصی نقل شده باشد مثل برخی اهل سنت که عدد خاصی مثل چهار بار نقل، پنج بار نقل و یا دوازده بار نقل را ملاک تواتر دانسته اند و معنا و مفاد این خبر بر اساس هر دو مبنا، با الفاظ مختلف متواتر می باشد.