درس خارج اصول استاد عباسعلی زارعی سبزواری
1401/11/02
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مباحث علم اصول/طرق ایصالی الفاظ، افعال و تقاریر صادره از شارع /ادله عدم وقوع تحریف
ادامه استدلال چهارم: حدیث ثقلین
متن حدیث ثقلین ذکر گردیده و بیان شد حدیث ثقلین، بر اساس تمامی مبانی در تعریف تواتر، تواتر معنوی دارد. در ادامه به ذکر کلام محقّق خویی «رحمة الله علیه» در مقام بیان کیفیّت استدلال به این حدیث برای اثبات عدم تحریف به نقیصه در قرآن کریم خواهیم پرداخت.
بیان کلام محقّق خویی «رحمة الله علیه»
محقق خویی «رحمة الله علیه» می فرمایند: «برای استدلال به حدیث ثقلین برای اثبات عدم تحریف در قرآن کریم، دو تقریب می توان مطرح نمود:
تقریب اوّل اینکه اگر تحریف در قرآن کریم راه داشته باشد، تمسّک به آن واجب نبوده و امر به تمسّک به آن در این حدیث معنا نخواهد داشت، در حالی که این حدیث امر به تمسّک به کتاب نموده و تمسّک به کتاب را واجب قرار داده است، لذا معلوم می شود تحریف در قرآن کریم راه ندارد».[1]
ایشان در توضیح این تقریب می فرمایند: «روایات وارد در باب ثقلین، اوّلاً دلالت بر اقتران عترت به کتاب دارد و ثانیاً دلالت بر بقاء عترت و کتاب در میان مردم الی یوم القیامة تا آنکه تمسّک به این دو به همراه یکدیگر بتواند حافظ امّت اسلامی از وقوع در گمراهی شود.
در مورد تمسّک به عترت معلوم است که تمسّک به عترت به موالات آنها، تبعیّت از اوامر و نواهی آنها و حرکت در مسیری است که آنها هدایت نموده اند و تحقّق هیچ یک از این امور متوقّف بر ارتباط مستقیم با امام (ع) نیست، چون ارتباط مستقیم با امام (ع) حتّی در زمان حضور نیز برای اکثر مکلّفین امکان پذیر نمی باشد تا چه رسد به عصر غیبت و هیچ برهانی بر اشتراط وجوب تمسّک به عترت به امکان ارتباط مستقیم با امام (ع) برای بعضی از مردم دون بعضٍ نیز وجود ندارد، لذا در عصر غیبت، راه تمسّک به ائمّه (ع) آن است که اشخاص، موالات داشته و از اوامر و نواهی آنها تبعیّت کنند و از جمله این اوامر در کلام ائمّه اطهار (ع)، رجوع به روات احادیث در حوادث آینده است؛ امّا در مورد تمسّک به قرآن گفته می شود قرآن مثل عترت از قبیل شخص نیست که در صورت عدم حضور آنها، امکان تمسّک به کلام ایشان وجود دارد، بلکه خود کلام الله بوده و حقیقتی است که جز با در دسترس بودن آن قابل تمسّک نمی باشد، لذا باید قرآنی که حدیث ثقلین امر به تمسّک به آن نموده است در میان امّت اسلامی وجود داشته باشد تا امّت اسلامی بتواند برای جلوگیری از وقوع در ضلالت به آن قرآن تمسّک کند».[2]
