موضوع: الصداع (سردرد)
حدود شصت نوع سردرد داریم که چهارده نوع آن میگرنی است. بعضی از آنها خوشه ای است و بعضی شقیقه ای است. در کتاب حاوی نوشته ی رازی که از علماء اهل سنت است و دکتر سید مهدی طباطبایی آن را تخلیص کرده است برای سردردهای شقیقه ای که ناشی از پرخونی باشد حجامت و فصد را پیشنهاد می کنند. حتی محمد بن زکریا در کتاب برء الساعة (خوب شدن فوری) به این نکته اشاره کرده است و اضافه کرده است که حجامت و فصد سریعا سردرد را خوب می کند.
بو کردن افیون مصری نیز درد سر مزبور را خوب می کند. همچنین می توان پودر آن را در بینی ریخت و شقیقه ها را ماساژ داد.
جوشانده ی عناب نیز مفید است زیرا گاه علت سردرد کمخونی و فشار خون پائین است در نتیجه بعد از هر غذا هفت عدد خرما و در 24 ساعت چهارده عدد عناب رسیده مخلوط با عسل می خورد. با این کار فقر آهن نیز خوب شده و فشار خون فرد نیز اگر کم باشد بالا می رود.
گاه فرد بیماری مگسی چشمی دارد یعنی در دیدش نقطه های سیاه دیده می شود که آن هم با داروی بالا خوب می شود.
اگر سردرد در وسط سر و بالای ملاج باشد علت آن غالبا این است که حرارت داخلی خون و بدن افزایش یافته است و در اصطلاح عامیانه ملاج قسمت دودکش بدن است و اگر درد بگیرد علامت آن است که حرارت داخلی بدن بالا رفته است و بالا رفتن حرارت خود شاید به سبب تب یا عفونت و علت های دیگر باشد که برای آن نوزده علت ذکر کرده است که شیخ صدوق در کتاب خصال به آن اشاره کرده است. بعضی از این نکات نیز در بحار در کلام امام صادق علیه السلام در جواب طبیب هندی ذکر شده است.
حجة الاسلام رضا کیانی نیز که از شاگردان آیت الله بهجت بوده است شرحی بر طب الرضا نوشته است که در صفحه ی 34 و 72 بحث حرارت بدن را ذکر می کند.
در کتاب خلاصة الحکمة نوشته ی محمد حسین عقیلی خراسانی بحث فصد به خوبی توضیح داده شده است. همچنین در کتاب طب الرسول المصطفی تألیف آیة الله شیخ عباس تبریزیان بحث حجامت و فصد به شکل شیوایی توضیح داده شده است. مؤسسه ی تحقیقاتی انجمن حجامت ایران که بیش از ده هزار عضو دارد کتاب های تحقیقاتی مختلفی در مورد حجامت و فصد نگاشته است.
بعضی از سردردها جنبه ی روانی و عصبی دارد. بو کردن عطر نیلوفر و مخلوط کردن روغن گل در شیر خانمی که دختردار شده است همه برای بهبودی آن مفید است.
روغن استخودوس در درمان ضرب دیدگی و دردهای رماتیسمی مفید است و اگر چند قطره از آن را روی قند بریزند و بخورند سردردهای ساده و میگرنی نوع 1 و 2 درمان می شود.
گل راعی و چاه کوهی و گل بهار نارنگ و گل بیدمشک نیز مفید است. اینها هم ضعف اعصاب و افسردگی و اعصاب و دلهره و بیماری ترس را خوب می کند و هم سردردهای میگرنی خفیف و شدید را خوب می کند.
از دیگر اقسام سردرد، افزایش دمای محیط است. مثلا تابستان است و یا فضای اتاق در زمستان گرم است و در نتیجه فرد زیاد عرق می کند. گاه عرق به سبب بیماری های خاص مانند قند خون کنترل نشده زیاد می شود یا فرد به سبب ضعف عمومی شدید عرق می کند. یا کسی تکرر ادرارش زیاد است و زیاد آب دفع می کند. این نوع کم آبی و تشنگی و سردرد با نوشیدن آب ولرم خوب می شود.
تشنگی گاه دنیوی است و گاه اخروی. تشنگی دنیوی بر سه قسم است:
1.گاه به سبب کم اهمیت شمردن نماز است. در نتیجه در روایات است که چنین کسی هنگام جان کندن تشنه از دنیا می رود.
2.گاه به سبب بیماری های متابولیکی مانند قند خون بالا و نوسانی است. یا فشار خون و چربی بالا و نوسانی می باشد. حتی با زیاد آب خوردن باز احساس تشنگی برطرف نمی شود.
3.گاه به سبب بدخوری و خوردن سرخ کردنی، کله چاپی، خوردن پوست ماهی و مرغ و مانند آن است. همچنین است خوردن قند و شکر و زولبیا و مانند آن و یا شوری ها مانند خیارشور و نمک و یا حتی ماکارونی و یا کوکو و سیب زمینی و سرخ کردنی. (در نتیجه اگر انسان می خواهد که هنگامی که روزه دار است تشنه نشود نباید این غذاها را بخورد.) همچنین است زیاده روی در برنج سفید که مانند ماکارونی و سیب زمینی حاوی نشاسته ی بالا است.
مصرف خضرویات (سبزیجات تازه که حاوی سموم گیاهی نباشد و با آب فاضلاب آبیاری نشده باشد.) ضد تشنگی دنیوی می باشد. در نتیجه در افطار و سحر از آن باید استفاده کرد. خوب است که همراه با آب جوش ولرم یا شیرعسل و یا خرما و نون پنیر باشد. بعد انسان با غذایی سبک مانند سوپ شروع کند و بعد به سراغ غذای اصلی برود. همچنین است خوردن کاهو بدون سس. کاهو ضد تشنج و تصفیه کننده ی خون است و حرارت داخلی را کاهش داده و ضد تشنگی است و جلوی یبوست را که گاه بر اثر روزه ایجاد می شود می گیرد. حتی جلوی پرخوری را می گیرد (که گاه افراد بر اثر خوردن مواد شیرین در ماه رمضان چاق می شوند زیرا خوردن شیرینی موجب زیاد شدن حس پرخوری می شود.) کاهو چون در معده حجیم می شود جلوی پرخوری را می گیرد.
میوه ی آلبالو ضد تشنگی می شود. البته تانون موجود در آن موجب یبوست است ولی اگر خشک شود، تانون آن از بین رفته و این مشکل هم در آن برطرف می شود. بنا بر این در افطار و سحر شربت آلبالو بسیار مفید است و یا در غیر ماه رمضان بین شام و ناهار و یا عصرانی مصرف آن ضد عطش می باشد.
برای رفع ضعف عمومی و تشنگی شربت آب سیب عسل مفید است. به این گونه که آب دو سیب تازه گرفته شود و با عسل آویشن یا گون مصرف شود. این شربت هم برای رفع ضعف عمومی مفید است و هم برای رفع کم خونی و هم تب بر است و آنتی بیوتیک طبیعی و یک آنتی هیستامین طبیعی است. بعد از سحری یا بعد از شام و قبل از خواب شب می توان آن را استفاده کرد که ضد ریفلاکس و ضد تلخی فضای دهان نیز می باشد.
اگر کسی ضعف اعصاب، ضعف قلب و تشنگی دارد می تواند از شربت گل بیدمشک که با عسل آویشن مخلوط است مصرف کرد.
اگر خانمی برای رفع ضعف قلب، رفع تشنگی ناشی از کمبود خون و رفع خونریزی و لکه بینی و منظم شدن عادت دنبال دارویی است می تواند از شربت گل بومادران استفاده کند که با عسل گون مخلوط شده باشد. همچنین است مصرف خرما که برای رفع کم خونی و فقر آهن مفید است.
برای رفع عطش ناشی از گرمای شدید (مخصوصا برای حاجیان) و رفع گرمازدگی یک بطری یک و نیم لیتری آب آشامیدنی تهیه کند و در آن چهارده عدد آلو بخارا بیندازد و خاکشیر شسته شده و تمیز را به مقدار یک قاشق غذاخوری در آن بریزد و یک لیموترش عادی را آب گرفته در آن بریزد چند ساعت نگه دارد و بعد مصرف نماید. این معجون هم خون را رقیق می کند و هم مانع یبوست است و هم جلوی ضعیف شدن گردش خون را می گیرد و همچنین ضد عطش و گرمازدگی است. این حتی موجب می شود که خون از اعماق بدن به سطح پوست بیاید و در نتیجه پوست خشک، بی رنگ و رو و دچار ترک نشود.
دو الی سه لیوان شربت خاکشیر که شسته شده و در آب جوش بماند و بعد از ولرم شدن مصرف می شود موجب رفع عطش می شود.
باید توجه داشت که مصرف خاکشیر با آب سرد موجب یبوست می شود. اما اگر در آب گرم خیسانده شود و مصرف شود ملین می باشد.
خوشه های گیاه سپستان (یا سبستان) ضد عطش است. شربت آن که از آب و سی عدد سپستان تشکیل شده است برای رفع یبوست مفید است و همچنین مسکن عطش می باشد.
البته باید توجه داشت که سپستان برای کبد مضر است و مصلح آن این است که اگر فرد سرد مزاج است آن را با گلبرگ های گل محمدی مصرف کند و اگر فرد، گرم مزاج است آن را با میوه ی عناب تناول کند. البته مصرف زیاد عناب (که برای تولید خون مفید است) برای کبد مضر است و مصلح آن عسل می باشد.
برای پیشگیری از عطش کاذب و یا عطش فراوان (نه درمان آن) همان گونه که ابو علی سینا در کتاب قانون در طب می گوید: تخم خرفه را در دوغ ترش بخیسانند به این گونه که ابتدا دوغ را روی آن ریخته تا جایی که سطحش را بگیرد و بعد صبر می کنیم تا خشک شود و بعد دوباره دوغ روی آن می ریزیم و این را تا هفت بار تکرار می کنیم و بعد که خشک شد صبح و شب از آن تخم می خوریم.
اگر کسی بلغم سیاه (خون ترش بر اثر بالا رفتن اسید اوریک خون) دارد خوردن آب ولرم برای او بسیار مفید است و تشنگی او را برطرف می کند (انگور و ازگیل هم اسید اوریک خون را کم می کند.). اما اگر کسی بلغم صفرا (موکوس و بلغم تلخ) دارد آب خنک عادی (نه سرد تگری) برای او رفع تشنگی او مفید است. البته باید آب را جرعه جرعه خورد. نباید آب را یک نفس خورد بلکه باید کم کم خورد تا آب با بزاق دهان مخلوط شود در نتیجه فرد دچار به هم خوردن تعادل اسید معده، دردهای کبدی و دچار معده ی رطوبی نشود:
از امام صادق علیه السلام روایت است که می فرماید: مَصُّوا الْمَاءَ مَصّاً وَ لَا تَعُبُّوهُ عَبّاً فَإِنَّهُ مِنْهُ يَكُونُ الْكُبَاد[1]

البته تشنگی در قیامت نیز وجود دارد:
کسانی که در دنیا به خداوند دروغ می بندند و چیزی را که خداوند نفرموده است می گویند که گفته است. کما اینکه خداوند در مورد قوم یهود می فرماید: ﴿فَوَيْلٌ لِلَّذينَ يَكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَيْديهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَليلا﴾[2]
همچنین است در مورد انتساب چیزی که معصوم نفرموده اند به آنها. چنین کسانی در روز قیامت تشنه محشور می شوند.
چنین کسانی بر اساس آیه ی قرآن مستحق عذاب الهون هستند: ﴿وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ قالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْ‌ءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لَوْ تَرى‌ إِذِ الظَّالِمُونَ في‌ غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْديهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آياتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ﴾[3]
در تفسیر آمده است که مراد از عذاب الهون، تشنگی در روز قیامت به شکل دائمی است.
از جمله کسانی که در روز قیامت دائما تشنه اند کسانی هستند که دشمن معصومین می باشند.
انسان از آنجا که ذاتا خوبی و خوبی ها را دوست دارد، باید دوستدار امیر مؤمنان علی علیه السلام و سایر معصومین باشد.

---